Air Pollution in Mumbai: ବିଗିଡିଲା ମୁମ୍ବାଇ ସ୍ଥିତି, ବଢିଲା ବାୟୁ ପ୍ରଦୂଷଣ !

Air Pollution in Mumbai: ଦଶହରା ପରେ ଦିଲ୍ଲୀ-ଏନସିଆରରେ ବାୟୁ ଗୁଣବତ୍ତା ସୂଚକାଙ୍କରେ ଉନ୍ନତି ଘଟିଛି । କିନ୍ତୁ ମୁମ୍ବାଇର AQI ଖରାପ ସ୍ଥିତିରେ ପହଞ୍ଚିଛି । ସମୁଦ୍ର ଉପକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ସହର ହୋଇଥିବାରୁ ଏଠାରେ ପ୍ରବାହିତ ପବନ ବାୟୁ ଗୁଣବତ୍ତାକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖିଥାଏ କିନ୍ତୁ ଏଥର କ’ଣ ହେଲା ଯେ ମୁମ୍ବାଇରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦୂଷଣ ବଢିବାକୁ ଲାଗିଲା ? ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା

Air Pollution in Mumbai: ସମୁଦ୍ର ଉପକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ସହର ହୋଇଥିବାରୁ ମୁମ୍ବାଇରେ ବାୟୁ ଗୁଣବତ୍ତାକୁ ବର୍ଷର ଅଧିକାଂଶ ସମୟରେ ଖୁବ୍ ଭଲ ରହିଥାଏ । କିନ୍ତୁ ୨୦୨୨ ମସିହା ତଥା ଗତବର୍ଷରୁ ମୁମ୍ବାଇର ପରିସ୍ଥିତିରେ ଏକ ବଡ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସିଛି । ଏଠାରେ ବାୟୁ ମଧ୍ୟ ଖରାପ ହେବାରେ ଲାଗିଛି। ଦଶହରା ପରଦିନ ଦିଲ୍ଲୀ-ଏନସିଆରର ବାୟୁ ଗୁଣବତ୍ତା ସୂଚକାଙ୍କ (AQI) ରେ ଉନ୍ନତି ଘଟିଛି। ବୁଧବାର, ଦିଲ୍ଲୀ-ଏନସିଆରରେ AQI ୨୦୦ ତଳେ ପହଞ୍ଚିଛି । ପୂର୍ବ ଚାରି ଦିନ ରାଜଧାନୀ ଦିଲ୍ଲୀରେ AQI ୩୦୦ ରୁ ଅଧିକ ଥିବା ରେକର୍ଡ କରାଯାଇଥିଲା । ଯାହା ଖୁବ ଖରାପ ସ୍ଥିତିରେ ଥିଲା ।

ଶୀତ ଋତୁରେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ରାଜଧାନୀ ମୁମ୍ବାଇରେ ବାୟୁ ଗୁଣବତ୍ତା ହ୍ରାସ ଦେଶ ସମେତ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱ ପାଇଁ ଚର୍ଚ୍ଚାର ବିଷୟ ପାଲଟିଛି। ଉପକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ଅଞ୍ଚଳ ହୋଇଥିବାରୁ ମୁମ୍ବାଇ ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି ବାୟୁ ପ୍ରଦୂଷଣ, କୁହୁଡ଼ି ଏବଂ ଧୂଆଁରୁ ନିରାପଦ ବିବେଚନା କରାଯାଉଥିଲା। ସମୁଦ୍ର ପବନ ଧୂଳି ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରଦୂଷକ କଣିକାକୁ ଉଡ଼ାଇ ଦେଇଥାଏ । ଏହି କାରଣରୁ ସହରର ବାୟୁ ସ୍ଥିତି ଖୁବ୍ ଭଲ ରହିଥାଏ । ଏଥି ସହିତ, ଗତ ଦୁଇ ବର୍ଷ ଧରି ମୁମ୍ବାଇ ଏହାର ଭୌଗୋଳିକ ଅବସ୍ଥାର ଲାଭ ପାଇବାରୁ ବଞ୍ଚିତ ରହିଛି । ଗତ ବର୍ଷର ରେକର୍ଡ ଅନୁଯାୟୀ କିଛି ଦିନ ଗୁଡିକରେ ମୁମ୍ବାଇର ବାୟୁ ଦିଲ୍ଲୀ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ପ୍ରଦୂଷିତ ହୋଇଥିଲା ।

ଗତ ସପ୍ତାହରେ AQI ସ୍ଥିତି ଖରାପ ଥିଲା
ମୁମ୍ବାଇର କେତେକ ଅଞ୍ଚଳରେ AQI ଗତ ସପ୍ତାହରେ ୩୦୦ ଅତିକ୍ରମ କରିଥିଲା ​​। ଆପଣଙ୍କୁ କହିରଖୁଛୁ ଯେ, ୨୦୦ କିମ୍ବା ତଦୁର୍ଦ୍ଧ AQI କୁ ‘ଖରାପ ବାୟୁ’ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଇଥାଏ । AQI ସ୍ତର ୩୦୦ କିମ୍ବା ତଦୁର୍ଦ୍ଧ ହେଲେ ତାହାକୁ ‘ବହୁତ ଖରାପ’ ବାୟୁ କୁହାଯାଏ । ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ଏକ୍ସପ୍ରେସର ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ମୁମ୍ବାଇର ବାୟୁ ଗୁଣରେ କ୍ରମାଗତ ହ୍ରାସ ଘଟିଛି । ମୁମ୍ବାଇର ବାୟୁ ଗୁଣବତ୍ତା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବାରେ ପବନର ଦିଗ ଏବଂ ଗତି ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ । ଆପଣଙ୍କୁ କହିରଖୁଛୁ ଯେ, ମୁମ୍ବାଇରେ ଶିଳ୍ପ, ଯାନବାହନ ଚଳାଚଳ ଦିଲ୍ଲୀ ଏବଂ ଦେଶର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରମୁଖ ସହର ଭଳି ଖରାପ ରହିଛି କିନ୍ତୁ ମୁମ୍ବାଇ ସମୁଦ୍ର ଉପକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ସହର ହୋଇଥିବା କାରଣରୁ ବିଶେଷ ସୁବିଧା ପାଇଛି ।

ମୁମ୍ବାଇରେ ବାୟୁ କେତେ ପରିଷ୍କାର ଏବଂ ପ୍ରଦୂଷିତ ?
ପବନ ସାଧାରଣତଃ ସମୁଦ୍ରରୁ ସ୍ଥଳଭାଗକୁ ଏବଂ ସ୍ଥଳଭାଗରୁ ସମୁଦ୍ର ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ । ଏହି ଚକ୍ର ବର୍ଷରେ ୩ରୁ ୪ଥର ଚାଲିଥାଏ । ଯେତେବେଳେ ପବନର ଦିଗ ସ୍ଥଳରୁ ସମୁଦ୍ର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିଥାଏ ସେତେବେଳେ ସହରର ବାୟୁରେ ଦ୍ରବୀଭୂତ ହୋଇଥିବା ଧୂଳି କଣିକା ସମୁଦ୍ର ଆଡକୁ ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ । ଏହା ଏକ ପ୍ରାକୃତିକ ସଫେଇ ଯନ୍ତ୍ର ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ । ଏଥି ସହିତ ଯେତେବେଳେ ବି କୌଣସି କାରଣରୁ ଏହି ଚକ୍ର ସାମୟିକ ଭାବରେ ବ୍ୟାହତ ହୁଏ ସେହି କାରଣରୁ ସହରର ବାୟୁର ଅବସ୍ଥା ଖରାପ ହେବାକୁ ଲାଗିଥାଏ । ଗତ ବର୍ଷ ଚକ୍ରରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଥିଲା ଏହି କାରଣରୁ ସହରର ବାୟୁ ଗୁଣବତ୍ତା ନିମ୍ନମାନର ସ୍ଥିତିରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା। 

ଚକ୍ରରେ କାହିଁକି ବାଧା ସୃଷ୍ଟି ହେଲା?
ମୁମ୍ବାଇ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ବାୟୁ ପ୍ରଦୂଷଣକୁ ତଦାରଖ କରୁଥିବା ବୈଜ୍ଞାନିକ ଗୁଫ୍ରାନ୍ ବାଗଙ୍କ କହିବାନୁସାରେ, ପୂର୍ବ ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରରେ ଲା ନିନା ପରିସ୍ଥିତି ଏଥିରେ ଏକ ବଡ଼ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିପାରେ | ଆସନ୍ତୁ ଆପଣଙ୍କୁ କହିବା ଯେ ଲା ନିନା ଏପରି ଏକ ପରିସ୍ଥିତି ଯେଉଁଥିରେ ପୂର୍ବ ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରରେ ସମୁଦ୍ର ପୃଷ୍ଠର ତାପମାତ୍ରା ସାଧାରଣ ଅପେକ୍ଷା ଥଣ୍ଡା ହୋଇଯାଏ | ଏହି ଘଟଣା ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ପାଣିପାଗ ଘଟଣାକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାଏ | ଗତ ବର୍ଷ ସବୁଠାରୁ ଦୀର୍ଘ ଏବଂ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଲା ନି ñ ା ଇଭେଣ୍ଟଗୁଡିକ ଦେଖାଗଲା | ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ମେଟ୍ରୋରେ ବାୟୁ ଗୁଣବତ୍ତା ଉପରେ ନଜର ରଖିବା ଏବଂ ପୂର୍ବାନୁମାନ କରିବା ପାଇଁ ସରକାରୀ ସମର୍ଥିତ ପଦକ୍ଷେପ, ସିଷ୍ଟମ୍ ଅଫ୍ ଏୟାର କ୍ୱାଲିଟି ଆଣ୍ଡ ପାଣିପାଗ ପୂର୍ବାନୁମାନ ଏବଂ ଅନୁସନ୍ଧାନ (SAFAR) ର ପୂର୍ବତନ ପ୍ରକଳ୍ପ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଗୁଫ୍ରାନ୍ ବାଗ୍ ଲା ନୀନାଙ୍କ ପ୍ରଭାବ ଉପରେ ଏକ କାଗଜ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରୁଛନ୍ତି। ଶୀଘ୍ର ପ୍ରକାଶିତ ହେବ ।

ଲା ନିନା ପ୍ରଭାବ ପରିସ୍ଥିତିକୁ ଖରାପ ହୋଇଛି କି?
ଗୁଫ୍ରାନ୍ ବାଗଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ଗତ ବର୍ଷ ମୁମ୍ବାଇରେ ବାୟୁ ଗୁଣବତ୍ତା ଖରାପ ହେବାର ଦୁଇଟି ବିଶେଷ କାରଣ ଥିଲା। ପ୍ରଥମେ, ପ୍ରାକୃତିକ ସଫେଇ ପ୍ରଣାଳୀ ଯଥା ପବନର ଦିଗ ପରିବର୍ତ୍ତନର ବାରମ୍ବାରତା ବ୍ୟାହତ ହେଲା । ବାସ୍ତବରେ, ଦୁଇମାସ ମୌସୁମୀ ପ୍ରତ୍ୟାହାର ପରେ ମୁମ୍ବାଇରେ ପ୍ରାୟ ଏକ ସପ୍ତାହ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶାନ୍ତ ବାୟୁ ଅବସ୍ଥା ରହିଲା । ଏହାର ଅର୍ଥ କେବଳ ଯେ ପବନ ସମୁଦ୍ର ଆଡକୁ ଗତି କଲାବେଳେ ମଧ୍ୟ ବାୟୁରେ ଉପସ୍ଥିତ ପ୍ରଦୂଷଣ ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିବା କଣିକାଗୁଡ଼ିକୁ ବହନ କରିବା ପାଇଁ ଏହା ଶକ୍ତିଶାଳୀ ନଥିଲା । ସେ ଏକଥା ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଏହା ଲା ନୀନାଙ୍କ ପ୍ରଭାବ ହୋଇପାରେ। ବର୍ତ୍ତମାନ ଲା ନିନା ପ୍ରଭାବ ଶେଷ ହୋଇଛି ।

ପ୍ରଦୂଷଣର ଉତ୍ସ ବୃଦ୍ଧି ଅଧିକ ଦାୟୀ
ବାଗ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଗତ ସପ୍ତାହରେ ମୁମ୍ବାଇରେ ବାୟୁ ଗୁଣବତ୍ତା ହ୍ରାସ ଏକ ଭିନ୍ନ କାରଣରୁ ହୋଇଥିଲା। ଗତ ସପ୍ତାହରେ ମୁମ୍ବାଇରେ ପବନ ଅଧିକ ଶାନ୍ତ ହୋଇଥିଲା। ଏଥି ସହିତ ଅକ୍ଟୋବରରେ ଚାରି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ସହରର ତାପମାତ୍ରା ସର୍ବୋଚ୍ଚ ସ୍ତରରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା। ଏହା ସହର ଏବଂ ସାହିଦ୍ରି ପର୍ବତଶୃଙ୍ଖଳାର ପାହାଡ ଅଞ୍ଚଳ ମଧ୍ୟରେ ତାପମାତ୍ରାରେ ବଡ଼ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟାଇଲା । ଏହି କାରଣରୁ ନାଭି ମୁମ୍ବାଇ ଏବଂ ଏହାର ଆଖପାଖ ଅଞ୍ଚଳରେ ଚାଲିଥିବା ପ୍ରମୁଖ ନିର୍ମାଣ ପ୍ରକଳ୍ପର ଧୂଳି ଉଠାଇ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରୁ ପବନ ମୁମ୍ବାଇ ଆଡକୁ ଗତି କରିବାକୁ ଲାଗିଲା। ଏପରି ପାଣିପାଗ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ପରିସ୍ଥିତି ଅସାଧାରଣ ନୁହେଁ । ତାଙ୍କ କହିବାନୁସାରେ, ଏହି ସମସ୍ୟା ହେଉଛି ପ୍ରଦୂଷଣର ଉତ୍ସ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ପାଇବା ।

ମୁମ୍ବାଇରେ ଅବସ୍ଥା ଆହୁରି ବିଗିଡିପାରେ
ଆଇଆଇଟି କାନପୁରର ପ୍ରଫେସର ତଥା ବାୟୁ ପ୍ରଦୂଷଣ ବିଶେଷଜ୍ଞ ଏସ.ଏନ୍ ତ୍ରିପାଠୀଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ ମୁମ୍ବାଇରେ ବାୟୁ ଗୁଣବତ୍ତା ଖରାପ ହେବାର ଏକମାତ୍ର କାରଣ ନୁହେଁ। ସହରରେ ବହୁ ପରିମାଣରେ ପ୍ରଦୂଷଣ କରୁଥିବା ଜିନିଷ ଉତ୍ପାଦନ କରାଯାଉଛି । ଯଦି ପରିସ୍ଥିତି ଏହିପରି ଜାରି ରହେ ତେବେ ମୁମ୍ବାଇର ବାୟୁ ଗୁଣବତ୍ତା ଦୀର୍ଘ ସମୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଖରାପ ହୋଇପାରେ । ସହରରୁ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ନିର୍ଗମନ ହ୍ରାସ କରିବାକୁ କୌଣସି ଉଦ୍ୟମ କରାଯାଉନାହିଁ।