Tilka Manjhi Birth anniversary: ଆଦିବାସୀମାନଙ୍କ ହିରୋ ତିଲକା ମାଞ୍ଜୀଙ୍କ ଜନ୍ମ ଆଜିବାର୍ଷିକୀ! ୧୮୫୭ ମସିହାରେ ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କୁ ପିଆଇଦେଇଥିଲେ ପାଣି

Tilka Manjhi Birth anniversary: ୧୮୫୭ ମସିହାର ପ୍ରାୟ ୮୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ, ବିହାରର ଜଙ୍ଗଲରେ, ବନବାସୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟରୁ ଆସିଥିବା ତିଲକା ମାଞ୍ଜୀ ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଯୁଦ୍ଧର ପ୍ରଥମ ଲଢ଼େଇ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।

Freedom Fighter Tilka Manjhi: ୧୮୫୭ ମସିହାରେ, ବେଙ୍ଗଲର ବ୍ୟାରେକପୁର କ୍ୟାଣ୍ଟନମେଣ୍ଟରେ ମଙ୍ଗଲ ପାଣ୍ଡେଙ୍କ ବନ୍ଧୁକରୁ ଗୁଳି ଫୁଟିବା ପରେ ବ୍ରିଟିଶ ସରକାରଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ବିଦ୍ରୋହ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଏହା ପରେ ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ବିଦ୍ରୋହର ନିଆଁ ସବୁଆଡେ ଲାଗିଥିଲା । ଏହାକୁ ଭାରତୀୟଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଥମ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମ କୁହାଯାଉଥିଲା, କିନ୍ତୁ ୧୮୫୭ ମସିହାର ପ୍ରାୟ ୮୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ବିହାରର ଜଙ୍ଗଲରେ ରହୁଥିବା ବନବାସୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟରୁ ଆସିଥିବା ତିଲକା ମାଞ୍ଜୀ (Tilka Manjhi) ଇଂରେଜ ବିରୁଦ୍ଧରେ ପ୍ରଥମ ଯୁଦ୍ଧ ଡାକରା ଦେଇଥିଲେ । ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଯଦି ବ୍ରିଟିଶ୍ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମର ପ୍ରଥମ ବିପ୍ଳବୀ ବୋଲି ତାଙ୍କୁ କୁହାଯାଏ, ତେବେ ଏହା ଅତ୍ୟୁକ୍ତି ହେବନାହିଁ ।

ତିଲକା ମାଞ୍ଜୀଙ୍କ ଜୀବନ ଓ ବିଦ୍ରୋହ ଉପରେ ବଙ୍ଗୀୟ ଭାଷାରେ 'ଶାଲଗିର ଡାକେ' ଏକ ଉପନ୍ୟାସ ଲେଖାଯାଇଛି । ଯେଉଁଥିରେ ତିଲକା ମାଞ୍ଜୀଙ୍କ ସଂଘର୍ଷ ବିଷୟରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି । ତିଲକା ମାଝି ୧୧ ଫେବୃଆରୀ ୧୭୫୦ ରେ ବିହାରର ସୁଲତାନଗଞ୍ଜର 'ତିଲକପୁର' ନାମକ ଏକ ଗାଁର ସାନ୍ଥାଳ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନାମ ସୁନ୍ଦରା ମୁର୍ମୁ ଥିଲା । କହିରଖୁଛୁ ଯେ, ତାଙ୍କର ପ୍ରକୃତ ନାମ ଥିଲା 'ଜବ୍ରା ପାହଡିଆ' । ବ୍ରିଟିଶ ସରକାର ତାଙ୍କୁ ତିଲକା ମାଞ୍ଜୀ ନାମ ଦେଇଥିଲେ ।

ପହରିଆ ଭାଷାରେ 'ତିଲକା' ଅର୍ଥ ରାଗି ଓ ଲାଲ ଆଖି ବିଶିଷ୍ଟ ବ୍ୟକ୍ତି । ସେ ଗାଁ ମୁଖିଆ ଥିଲେ ଓ ପାହାଡିଆ ସମ୍ପ୍ରଦାୟରେ ଗାଁ ମୁଖିଆଙ୍କୁ ମାଞ୍ଜୀ ବୋଲି କହିବା ପ୍ରଥା ରହିଛି । ବ୍ରିଟିଶମାନେ ତାଙ୍କୁ ତିଲକା ନାମ ଦେଇଥିଲେ । ବ୍ରିଟିଶମାନେ ଜବ୍ରା ପାହାଡିଆଙ୍କୁ ଖତରନାକ ଡାକୁ ଓ ରାଗି (ତିଲକା ) ମାଞ୍ଜି (ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ମୁଖ୍ୟ) ବୋଲି କହିଥିଲେ । ବ୍ରିଟିଶ ଦଲିଲରେ 'ଜବ୍ରା ପାହାଡିଆ' ର ନାମ ମଧ୍ୟ ଅଛି କିନ୍ତୁ 'ତିଲ୍କା' କୌଣସି ସ୍ଥାନରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇ ନାହିଁ । ତିଲକା ସବୁବେଳେ ଦେଖିଥିଲେ ଯେ ତାଙ୍କ ଜଙ୍ଗଲ ଲୁଟ୍ ହେଉଛି ଓ ତାଙ୍କ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଅତ୍ୟାଚାର କରାଯାଉଛି । ଧିରେ ଧିରେ ତିଲକା ଏହା ବିରୋଧରେ ସ୍ୱର ଉତ୍ତୋଳନ କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ସେ ଅନ୍ୟାୟ ଓ ଦାସତ୍ୱ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଲଢ଼ିଥିଲେ । ଜାତୀୟ ଭାବନା ଜାଗ୍ରତ କରିବା ପାଇଁ ତିଲକା ମାଞ୍ଜି ଭାଗଲପୁରରେ ସଭା କରି ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକଙ୍କୁ ସମ୍ବୋଧିତ କରୁଥିଲେ । ଜାତି ଓ ଧର୍ମ ଉପରେ ଉଠି ସେ ଦେଶ ପାଇଁ ଏକଜୁଟ ହେବା ପାଇଁ ଲୋକଙ୍କୁ ପ୍ରେରଣା ଦେଇଥିଲେ ।

୧୭୭୦ ମସିହାରେ ଯେତେବେଳେ ପ୍ରବଳ ଦୁର୍ଭିକ୍ଷ ଦେଖାଗଲା, ସେତେବେଳେ ତିଲକା ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନର ଭଣ୍ଡାରକୁ ଲୁଟ୍ କରି ସାଧାରଣ ଗରିବ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବଣ୍ଟନ କଲେ । ତାଙ୍କର ଉତ୍ତମ କାର୍ଯ୍ୟ ଯୋଗୁଁ ଅଧିକ ଜଙ୍ଗଲବାସୀ ତାଙ୍କ ସହ ଯୋଗଦାନ କରିଥିଲେ । ଏହା ସହିତ ତାଙ୍କର 'ସାନ୍ଥାଳ ହଲ୍' ଅର୍ଥାତ୍ ଜଙ୍ଗଲବାସୀଙ୍କ ବିଦ୍ରୋହ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ସେ କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ବ୍ରିଟିଶ ଓ ସେମାନଙ୍କ ସାଇକୋଫାଣ୍ଟ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ଓ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଥର ତିଲକା ମଞ୍ଜୀ ଜିତିଥିଲେ ।

୧୭୮୪ ମସିହାରେ ସେ ଭାଗଲପୁର ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ଓ ୧୩ ଜାନୁୟାରୀ ୧୭୮୪ ରେ ବ୍ରିଟିଶ କଲେକ୍ଟର 'ଅଗଷ୍ଟସ୍ କ୍ଲିଭଲ୍ୟାଣ୍ଡ'କୁ ତୀର ଦ୍ୱାରା ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ । ଏହାକରି ବ୍ରିଟିଶ ସରକାରକୁ ଥରାଇ ଦେଇଥିଲେ । ୧୭୭୧ ରୁ ୧୭୮୪ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ବ୍ରିଟିଶ ଶକ୍ତି ବିରୁଦ୍ଧରେ ଲଢିଥିଲେ । ସେ କେବେ ବି ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କରନଥିଲେ । ଖାଦ୍ୟ ଓ ଜଳର ଅଭାବ ଯୋଗୁଁ ସେମାନଙ୍କୁ ପାହାଡରୁ ଯୁଦ୍ଧ କରିବାକୁ ପଡୁଥିଲା ଓ ଦିନେ ତିଲ୍କା ମଞ୍ଜୀ ଧରାପଡି ଯାଇଥିଲେ । ତାଙ୍କୁ ୧୩ ଜାନୁୟାରୀ ୧୭୮୫ ରେ ଏକ ବରଗଛ ଫାସି ଦିଆଯାଇଥିଲା ।