GDP ના 90 ટકા દેવામાં ડુબેલો છે દેશ, શું ભારતમાં પણ થઈ શકે છે શ્રીલંકા જેવી હાલત, જાણો હાલની સ્થિતિ

નવી દિલ્લીઃ શ્રીલંકામાં હાલ તાત્કાલિક ધોરણે કટોકટી લાદી દેવામાં આવી છે. ત્યારે એ જાણવું અને સમજવું જરૂરી છેકે, અચાનક શ્રીલંકાની આવી હાલત કેમ થઈ ગઈ? શું ભવિષ્યમાં ભારતના પણ થઈ શકે છે આવા હાલ? આવા અનેક સવાલો હાલ તમારામાં મનને સતાવી રહ્યાં હશે. તો ચિંતા કરવાની જરૂર નથી અમે આપને જણાવી રહ્યાં છીએ શ્રીલંકાથી પળેપળની ખબર માત્રને માત્ર ઝી 24 કલાક પરના ડિજિટલ પ્લેટફોર્મ પર...

View this post on Instagram

A post shared by neetu Kapoor. Fightingfyt (@neetu54)

શ્રીલંકાની વર્તમાન સ્થિતિ બાદ ભારતમાં શ્રીલંકા જેવી સ્થિતિ સર્જાવાની શક્યતા સોશિયલ મીડિયા પર વ્યક્ત કરવામાં આવી હતી. શ્રીલંકામાં દેવું દેશના જીડીપી કરતાં વધી ગયું હતું. ઇન્ટરનેશનલ મોનેટરી ફંડ (IMF) અનુસાર, વર્ષ 2020માં ભારત પર જીડીપીના 90 ટકા દેવું છે. આવી સ્થિતિમાં, શું તમે જાણો છો કે શ્રીલંકાની નિષ્ફળતાનું સાચું કારણ શું છે અને તેમની સરખામણીમાં ભારત કેટલું સારું છે?

જાપાન અમેરિકા, ફ્રાન્સ, સ્પેન, કેનેડામાં જીડીપી રેશિયો 100% થી વધુ દેવું છે. જાપાન, અમેરિકા, ફ્રાન્સ, સ્પેન, કેનેડા જેવી ઘણી અર્થવ્યવસ્થાઓનો ડેટ ટુ જીડીપી રેશિયો 100 ટકાથી વધુ છે. પરંતુ અમને આ દેશો વિશે કોઈપણ પ્રકારની આર્થિક સંકટના સમાચાર મળતા નથી. જાપાનનું ડેટ ટુ જીડીપી રેશિયો 250 ટકાથી વધુ છે. IMF અનુસાર, આ યાદીમાં ભારતની સરખામણીમાં ચીન (77.84%), પાકિસ્તાન (71.29%), બાંગ્લાદેશ (42.6%)નો દેવું અને GDP રેશિયો સારો છે.

ડેટ ટુ જીડીપી રેશિયો શું છે?
કોઈપણ દેશની આર્થિક તાકાત જાણવા માટે ઘણા માપદંડોનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. ડેટ ટુ જીડીપી રેશિયો આમાંથી એક છે. ડેટ ટુ જીડીપી રેશિયો જાણવા માટે, દેશ પરના કુલ ઋણને દેશના કુલ જીડીપી દ્વારા વિભાજિત કરો. આના પરથી અંદાજ લગાવવામાં આવે છે કે કોઈ દેશ તેનું દેવું ચૂકવવા માટે કેટલું સક્ષમ છે.

ડેટ ટુ જીડીપી રેશિયો શું હોવો જોઈએ?
વિશ્વ બેંકના સંશોધન મુજબ, કોઈપણ ઉભરતી અર્થવ્યવસ્થા માટે આદર્શ દેવાથી જીડીપી ગુણોત્તર 64 ટકા હોવો જોઈએ. જો આ ગુણોત્તર 10 ટકા વધે તો જીડીપીમાં 0.2 ટકાનો ઘટાડો થાય છે. પરંતુ તે જ સમયે, એવું પણ માનવામાં આવે છે કે જો તમારી આર્થિક વૃદ્ધિ ઝડપી ગતિએ થઈ રહી હોય તો ડેટ-ટુ-જીડીપી રેશિયો વધુ ઊંચો જઈ શકે છે. તેથી આવતા વર્ષે તમે આ રેશિયો વધુ સારો થતો જોશો.

શ્રીલંકા અને ભારત વચ્ચે સરખામણીઃ
કોઈપણ દેશની નાણાકીય શક્તિને માપવા માટેનું બીજું માપ પણ છે, જેને જીડીપી માટે બાહ્ય દેવું કહેવામાં આવે છે. આનો અર્થ એ છે કે કોઈપણ દેશ પર દેવાનો વિદેશી હિસ્સો કેટલો છે. રિઝર્વ બેંક અને સેન્ટ્રલ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા અને શ્રીલંકાના આંકડાઓ પરથી આપણે જોઈ શકીએ છીએ કે બંને દેશો વચ્ચે ત્રણ ગણો તફાવત છે. ભારત પરનું વિદેશી દેવું માત્ર 19.6 ટકા છે, જ્યારે શ્રીલંકાનું વિદેશી દેવું છેલ્લા ઘણા વર્ષોથી 60 ટકાથી ઉપર રહ્યું છે.

આ સાથે અન્ય મહત્ત્વપૂર્ણ પરિમાણ છે ટૂંકા ગાળાના દેવું (મૂળ પરિપક્વતા) અને વિદેશી વિનિમય અનામતનો ગુણોત્તર. આનો અર્થ એ છે કે કોઈ પણ દેશ સાથેના દેવા અને વિદેશી હૂંડિયામણની અનામતનો ગુણોત્તર એક વર્ષમાં ચૂકવવો પડશે. ભારતનો ગુણોત્તર 20 ટકા છે, જ્યારે શ્રીલંકામાં વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં ઝડપી ઘટાડાને કારણે આ ગુણોત્તર કથળી રહ્યો છે. જેના કારણે લોન ચુકવવામાં અસમર્થતા જોવા મળી હતી. તે પછી, કોઈપણ દેશની વિશ્વસનીયતા ઘટવાને કારણે, સ્થિતિ વધુ ખરાબ થઈ ગઈ.

હકીકતમાં, શ્રીલંકામાં દેવાની સ્થિતિ પહેલાથી જ ખરાબ હતી. ત્યાંની સેન્ટ્રલ બેંકે આ અંગે ઘણી વખત ચેતવણી આપી હતી. કોવિડને કારણે પ્રવાસનને કારણે આવતું જંગી વિદેશી હૂંડિયામણ ગુમાવવું પડ્યું. આ સિવાય કોવિડમાં દરેક દેશમાં આર્થિક ગતિવિધિઓ ધીમી પડી ગઈ હતી. સરકારોએ પણ લોકોને રાહત આપવાની હતી. આ બધાની ઉપર, શ્રીલંકાની અર્થવ્યવસ્થામાં ગતિ લાવવા માટે કરવેરામાં મોટી છૂટ આપવામાં આવી હતી. જેના કારણે સરકારની ટેક્સ કલેક્શનમાં પણ ઘટાડો થયો છે.એક પછી એક પગલું પલટાયું અને પરિણામ આપણી સૌની સામે છે.