ટ્રેનમાં દિલીપ કુમારે લતા મંગેશકરને કહી હતી આ વાત, પછી તેમને શીખવી પડી ઉર્દૂ

નવી દિલ્હી: સ્વરા કોકિલા લતા મંગેશકર વિશે મોટાભાગે લોકોના મનમાં એક પ્રશ્ન વારંવાર ઉદ્ભવે છે કે મરાઠી ભાષી ગાયિકાએ ઉર્દૂથી પરિચિત ન હોવા છતાં આ ભાષામાં પોતાના ઉચ્ચારણ કેવી રીતે સુધાર્યો? આનો જવાબ વર્ષ 1947માં મળે છે, જ્યારે લતા મંગેશકર પહેલીવાર દિલીપ કુમારને મળ્યા હતા અને કુમારે મંગેશકરના ઉર્દૂ ઉચ્ચાર અંગે શંકા વ્યક્ત કરી હતી. ત્યારબાદ દિલીપની ટિપ્પણીએ તેમને ઉર્દૂ શીખવા માટે એક મૌલાના પાસેથી શીખવા માટે પ્રેરણા આપી.

લતા મંગેશકરે આ પુસ્તકમાં શેર કર્યો અનુભવ
લતા મંગેશકરે દિલીપ કુમારની આત્મકથા 'ધ સબસ્ટન્સ એન્ડ ધ શેડો'માં ઉર્દૂ સાથેના તેમના પ્રયોગોને યાદ કર્યા અને કહ્યું કે કુમારે તેમને તેમની પ્રથમ મુલાકાતમાં 'અજાણતા અને વિચાર્યા વિના' ભેટ આપી હતી. પ્રખ્યાત સંગીતકાર અનિલ બિસ્વાસે લોકલ ટ્રેનમાં પીઢ અભિનેતા મંગેશકરનો પરિચય કરાવ્યો હતો. વર્ષ 1947માં થયેલી મુલાકાતને યાદ કરતાં મંગેશકરે લખ્યું કે બિસ્વાસે તેમને કુમાર સાથે પરિચય કરાવ્યો અને કહ્યું, 'યે લતા હૈ, બહુત અચ્છા ગાતી હૈ'. આના પર દિલીપ કુમારે જવાબ આપ્યો, 'સારું, તે ક્યાં છે? અને બિસ્વાસે તેનું પૂરું નામ લતા મંગેશકર રાખ્યું. દિલીપ કુમારનું સાચું નામ યુસુફ ખાન હતું અને તેઓ દિલીપ કુમાર તરીકે પ્રખ્યાત હતા.

દિલીપ કુમારે આપી હતી પ્રેરણા
લતા મંગેશકરે પુસ્તકમાં જણાવ્યું હતું કે, 'યુસુફ ભાઈની તે ટિપ્પણી, જ્યારે તેમને ખબર પડી કે હું મરાઠી છું, તે મને પ્રિય છે અને તેમણે મને હિન્દી અને ઉર્દૂ ભાષામાં પૂર્ણતા મેળવવાની પ્રેરણા આપી કારણ કે હું તેમાં નબળી હતી. તેમણે ખૂબ જ સાચું કહ્યું કે જે ગાયકો ઉર્દૂ ભાષાથી પરિચિત નથી તેઓ હંમેશા ઉર્દૂ શબ્દોના ઉચ્ચારણમાં અટવાઈ જાય છે અને તેનાથી શ્રોતાઓની મજા બગડી જાય છે. 

ગાયિકાએ કહ્યું હતું કે તેને શરૂઆતમાં પસ્તાવો થતો હતો. "પછી, મેં ટિપ્પણી પર વિચાર કર્યો અને સમજાયું કે તે સાચા હતા અને મારા ઉચ્ચારને સુધારવાના હેતુથી તેમણે કહ્યું હતું. મંગેશકરે કહ્યું કે તે ઘરે ગઈ અને એક પારિવારિક મિત્રને બોલાવી અને તરત જ ઉર્દૂ શીખવાની ઈચ્છા વ્યક્ત કરી અને પછી એક વિદ્વાન મૌલાના પાસેથી ઉર્દૂ શીખવાનું શરૂ કર્યું.

(ઇનપુટ-ભાષા)