Bhagat Singh Death Anniversary: ଅଟକି ପାରିଥାନ୍ତା କି ଭଗତ ସିଂହଙ୍କ ଫାଶୀ !

Bhagati Singh Death Anniversary: ଗାନ୍ଧୀ ଭଗତ ସିଂହଙ୍କୁ ବଞ୍ଚାଇବାକୁ ବାରମ୍ବାର ପ୍ରୟାସ କରୁଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ। ସେ ଆସିଫ ଅଲିଙ୍କୁ ଭଗତ, ରାଜଗୁରୁ ଓ ସୁଖଦେବଙ୍କୁ ଭେଟିବା ପାଇଁ ଜେଲକୁ ପଠାଇଥିଲେ। ସେ ଏକ ପ୍ରତିଶୃତି ଚାହୁଁଥିଲେ। ସେହି ତିନି ଜଣ ହିଂସା ଛାଡ଼ି ଆସି ଅହିଂସାର ମାର୍ଗରେ ଯିବେ। ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କୁ ଏପରି ଲାଗିଥିଲା କି ଏଭଳି ପ୍ରତିଶୃତି ମିଳିବା ପରେ ଇଂରେଜମାନେ ଫାଶୀ ରୋକିବାକୁ ରାଜି ହୋଇଯିବେ।

Bhagat Singh Death Anniversary: ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୩, ୧୯୩୧। ଲାହୋରର (Lahore) ସେଣ୍ଟ୍ରାଲ ଜେଲ୍ (Central Jail)। ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ଜେଲ ପକ୍ଷରୁ କେବେ କୌଣସି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଫାଶୀ ଦିଆଯାଏ ନାହିଁ। କିନ୍ତୁ ବ୍ରିଟିଶମାନେ ଏତେ ଭୟଭୀତ ଥିଲେ ଯେ ଧାର୍ଯ୍ୟ ସମୟର ଗୋଟିଏ ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ସେମାନେ ଭଗତ ସିଂ (Bhagat Singh), ରାଜଗୁରୁ (Rajguru) ଏବଂ ସୁଖଦେବଙ୍କୁ (Sukhadeb) ଫାଶୀ ଦେଇଥିଲେ। ତେବେ ଏହି ତିନି ଜଣଙ୍କ ଫାଶୀ ଘଟଣାକୁ ଗାନ୍ଧୀ ସମାଲୋଚକମାନେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ଦୋଷୀ କରିଥାନ୍ତି। ତେବେ ଏହି ଫାଶୀ ଘଟଣା ପ୍ରକୃତରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ବିଫଳତା ଥିଲା କି? ଫେସବୁକ୍ ଏବଂ ହ୍ୱାଟସ୍ ଆପରେ WhatsApp) ଅନେକ ସୂଚନା ଉପଲବ୍ଧ ରହିଛି ଯେଉଁଥିରେ ଯଦି ଗାନ୍ଧୀ ଚାହିଁ ଥାଆନ୍ତେ ତେବେ ସେ ଭଗତ ସିଂଙ୍କୁ ଫାଶୀରୁ ରକ୍ଷା କରିଥାନ୍ତେ। ଗାନ୍ଧୀ ଜାଣିଶୁଣି ଭାଗବତ ସିଂଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଇଛନ୍ତି କି? ଆସନ୍ତୁ ଇତିହାସ କଣ କହୁଛି ଆଲୋଚନା କରିବା...

ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ନିକଟରୁ ବହୁ ମାତ୍ରାରେ ଆଶା ରଖିଥିଲେ ଦେଶବାସୀ 
ଲୋକମାନେ ଏହି ଲୋକମାନେ ଏହି ତିନି ଜଣ ଯୁବ ବିପ୍ଳବୀଙ୍କୁ ବହୁତ ଭଲ ଭାବରେ ଜାଣିଥିଲେ। ଅଧିକାର ପାଇଁ ଦୀର୍ଘ ସମୟ ଧରି  ଆମରଣ ଅନସନରେ ବସିଥିଲେ। ତା’ପରେ କୋର୍ଟର ଶୁଣାଣି ସମୟରେ ତାଙ୍କର ମନୋବଳ ମଜବୁତ ରହିବା। ଏହି ବିଷୟଟି ବହୁତ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ହୋଇଯାଇଥିଲା। ଗାନ୍ଧୀ ସେହି ସମୟର ସବୁଠାରୁ ବଡ ନେତା ଥିଲେ ତେଣୁ ଲୋକମାନେ ଆଶା କରିଥିଲେ ଯେ ସେ କିଛି କରିବେ।

୧୯୩୧ ମସିହା ୧୭ ଫେବୃଆରୀରେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ ଓ ଭାୟସରାୟ ଇରଓ୍ୱିନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆଲୋଚନା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଲୋକମାନେ ଚାହୁଁଥିଲେ ଗାନ୍ଧୀ ଏହି ତିନି ବିପ୍ଲବୀଙ୍କ ଫାଶୀକୁ ଅଟକାଇବାକୁ ଇରଓ୍ୱିନଙ୍କ ଉପରେ ଚାପ ପକାନ୍ତୁ। ଗାନ୍ଧୀ ଇରଓ୍ୱିନଙ୍କ ନିକଟରେ ସର୍ତ୍ତ ରଖନ୍ତୁ ଯେ ଦଣ୍ଡ କୋହଳ ନ କଲେ ଆଲୋଚନା ହୋଇ ପାରିବ ନାହିଁ। କିନ୍ତୁ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ ଏଭଳି କିଛି କରିନଥିଲେ। ୟଙ୍ଗ ଇଣ୍ଡିଆରେ ଲେଖି ନିଜର ପକ୍ଷରଖିଥିଲେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ। 

କଂଗ୍ରେସ ଓ୍ୱାର୍କିଂ କମିଟି ମୋର ସହମତି ରହିଛି। ଆମେ ଏହି ବୁଝାମଣା ପାଇଁ ଆମେ ଏହା ସର୍ତ୍ତ ରଖିପାରିବା ନାହିଁ ଯେ ଇଂରେଜ ହୁକୁମତ ଭଗତ, ରାଜଗୁରୁ ଓ ସୁଖଦେବଙ୍କର ଦଣ୍ଡ କମ କରାଯାଉ। ମେ ଭାୟସରାୟଙ୍କ ସହିତ ଅଲଗା ଭାବେ ଆଲୋଚନା କରିବି। 

ଭାୟସରାୟଙ୍କୁ କଣ କହିଥିଲେ ଗାନ୍ଧୀ 
ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଜାଣିବାରେ ଥିଲା ଯେ ଭାୟସରାୟଙ୍କ ସହିତ ଆଲୋଚନା ସମଗ୍ର ଭାରତବାସୀଙ୍କୁ ଅଧିକାର ପାଇଁ ହୋଇଥିଲା। ଏହା ଉପରେ କୌଣସି ସର୍ତ୍ତ ରଖି ବାଧା ସୃଷ୍ଟି କରିପାରିବି ନାହିଁ। କିନ୍ତୁ ପରବର୍ତ୍ତି ମୂହୁର୍ତ୍ତରେ ଫାଶୀ ଦଣ୍ଡରୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ମୁକୁଳାଇବାକୁ ବାରମ୍ବାର ଅଭିଯୋଗ କରିଥିଲେ। ୧୮ ଫେବୃଆରୀ ଏହି ଆଲୋଚନା ସମ୍ପର୍କରେ କହିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ସେ ଲେଖିଥିଲେ କି 

ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗ ଆମ ସମ୍ପର୍କର ଆଲୋଚନା ପାଇଁ ନୁହେଁ। ମୋ ଦ୍ୱାରା ଏହାକୁ ନେଇ ବାରମ୍ବାର ଉଠାଇବା ଆପାତତଃ  ଠିକ ନୁହେଁ। କିନ୍ତୁ ଯଦି ଆପଣ ବର୍ତ୍ତମାନର ପରିସ୍ଥିତିରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି, ତେବେ ଆପଣ ଭଗତ ସିଂ ଏବଂ ତାଙ୍କ ସାଥୀଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଦଣ୍ଡକୁ ରଦ୍ଦ କରିବା ଉଚିତ୍। ଭାୟସରାୟ ମୋ କଥାକୁ ପସନ୍ଦ କରିଥିଲେ ସେ କହିଥିଲେ ମୁଁ ଖୁସି ଯେ ତୁମେ ଏହି କଥା ମୋ ସାମ୍ନାରେ ଉଠାଇଛ। ଦଣ୍ଡକୁ କୋହଳ କରିବା କଷ୍ଟକର ହେବ। କିନ୍ତୁ ଏହାକୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ଅଟକାଇବା ପାଇଁ ଆଲୋଚନା କରାଯାଇପାରେ। 

ଗାନ୍ଧୀ ସଜାକୁ ଶେଷ କରିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଟାଳିବାକୁ କାହିଁକି ଜୋର ଦେଉଥିଲେ
ରାଜ୍ୟ ସଚିବଙ୍କ ନିକଟକୁ ପଠାଯାଇଥିବା ରିପୋର୍ଟରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ସହ ଇରୱିନ୍ ମଧ୍ୟ ଏହି ଘଟଣା ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି। ତାଙ୍କ କହିବାନୁସାରେ, ଗାନ୍ଧୀ ଅହିଂସା ଉପରେ ବିଶ୍ୱାସ କରୁଥିବାରୁ ସେ କାହାର ଜୀବନ ନେବା ସପକ୍ଷରେ ନଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ସେମାନେ ଅନୁଭବ କରୁଛନ୍ତି ଯେ ସାମ୍ପ୍ରତିକ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଏକ ଉତ୍ତମ ପରିବେଶ ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ହେଲେ ଏହି ଦଣ୍ଡକୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସ୍ଥଗିତ ରଖିବା ଉଚିତ୍।

ଲୋକମାନେ ସମାଲୋଚନା କରନ୍ତି ଏବଂ କୁହନ୍ତି ଯେ ଗାନ୍ଧୀ କିଛି ସମୟ ପାଇଁ ସର୍ବାଧିକ ଦଣ୍ଡ ବନ୍ଦ କରିବାକୁ ନିବେଦନ କରିଥିଲେ। ଯେତେବେଳେ ସେ ଦଣ୍ଡକୁ ରଦ୍ଦ କିମ୍ବା ହ୍ରାସ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବା ଉଚିତ୍। କିନ୍ତୁ ପ୍ରଶ୍ନ ହେଉଛି, ଏହା ସମ୍ଭବ ହୋଇ ପାରିଥାନ୍ତା କି? ଆମେ କଣ ଦାସତ୍ୱର ଦେଶରେ ବସବାସ କରୁଥିଲୁ। ଭଗତ ସିଂହଙ୍କ ଉପରେ ସ୍ୟାଣ୍ଡର୍ସଙ୍କ ହତ୍ୟା କରିଥିବା ଅଭିଯୋଗ ହୋଇଥିଲା। ବ୍ରିଟିଶମାନେ ସେମାନଙ୍କୁ କ୍ଷମା କରିବେ ଏବଂ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ଏହି ବାର୍ତ୍ତା ଦେବେ ଯେ ସେମାନେ ନିଜ ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିବା ପରେ ମଧ୍ୟ ବଞ୍ଚିପାରିବେ? ଆଉ ଏକ ଜିନିଷ ଥିଲା, ଯାହା ଭଗତ, ରାଜଗୁରୁ ଏବଂ ସୁଖଦେବଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଯାଉଥିଲା। ସେ କ୍ଷମା ମାଗିବାକୁ ବିରୋଧ କରିଥିଲେ। ସେ ନିଜ ପାଇଁ କୌଣସି ପ୍ରକାରର ଆଶ୍ୱସ୍ତି ଚାହୁଁନଥିଲେ। ବ୍ରିଟିଶମାନେ ଚାହୁଁଥିଲେ ଯେ ଏହି ତିନିଜଣଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇଥିବା ଦଣ୍ଡ ବାକି ଯୁବକମାନଙ୍କୁ ଭୟଭୀତ କରିବ। ସେମାନଙ୍କୁ ଏକ ବାର୍ତ୍ତା ଦିଅନ୍ତୁ ଯେ ଯଦି ସେମାନେ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଅସ୍ତ୍ର ଉଠାନ୍ତି, ତେବେ ସେମାନଙ୍କୁ ରକ୍ଷା କରାଯିବ ନାହିଁ।

ସେପଟେ ଭଗତ ସିଂହ, ରାଜଗୁରୁ, ସୁଖଦେବଙ୍କୁ ଫାଶୀରୁ ବର୍ତ୍ତାଇବା ପାଇଁ ଆଇନର ସହାୟତା ମଧ୍ୟ ନିଆଯାଇଥିଲା। କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କୁ ବର୍ତ୍ତାଇବା ପାଇଁ ସଫଳ ହୋଇପାରିନଥିଲେ। ଏନେଇ ୨୯ ଏପ୍ରିଲ ୧୯୩୧ ମସିହାରେ ଗାନ୍ଧୀ ସି ବିଜୟରାଘଓ୍ୱାଚାରୀଙ୍କୁ ଏକ ଚିଠି ଲେଖିଥିଲେ। ସେହି ଚିଠିରେ ଗାନ୍ଧୀ ଲେଖିଥିଲେ କି ଏହି ଦଣ୍ଡାଦେଶକୁ କୋହଳ କରିବା ତଥା ଏହା ବୈଧତାକୁ ନେଇ ଜ୍ୟୁରିଷ୍ଟ ସାର ତେଜ ବାହାଦୁର ଭାୟସରାୟଙ୍କ ସହିତ ଆଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ସେଥିରୁ କୌଣସି ସୁଫଳ ମିଳିପାରିନଥିଲା ବୋଲି ଗାନ୍ଧୀ ଚିଠିରେ ଲେଖିଥିଲେ। 

ଏହାର ଅର୍ଥ ଗାନ୍ଧୀ ଏବଂ ତାଙ୍କ ସାଥୀମାନେ ଭାଗବତ ଏବଂ ତାଙ୍କ ସାଥୀମାନଙ୍କୁ ବଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ଆଇନଗତ ଉପାୟ ପାଇଲେ। କିନ୍ତୁ ସଫଳତା ପାଇଲେ ନାହିଁ। ସେ ଜାଣିଥିଲେ ଯେ ଏହି ଦଣ୍ଡାଦେଶକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବାତିଲ କରିବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ। ସେଥିପାଇଁ ମାହୋଲ ସୁଧୁରିବା ନାଁରେ ଦଣ୍ଡଦେଶକୁ ଖାରଜ କରିବାକୁ ସେ କହିଥିଲେ। ଯାହାଫଳରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦଣ୍ଡ ବନ୍ଦ ହୋଇପାରିବ। ତା’ପରେ ଯେତେବେଳେ ଉପଯୁକ୍ତ ସମୟ ଆସେ, ସେଗୁଡ଼ିକ ମୁକ୍ତ ହୋଇପାରେ କିମ୍ବା ତିନିଜଣଙ୍କ ଦଣ୍ଡ ହ୍ରାସ କରାଯାଇପାରେ। ଗାନ୍ଧୀ ବିପ୍ଳବୀମାନଙ୍କୁ ଯେକୌଣସି ସମୟରେ ହିଂସା ପଥ ଛାଡିବାକୁ ପ୍ରବର୍ତ୍ତାଇବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ। ଗାନ୍ଧୀ ଅନୁଭବ କରୁଥିଲେ ଯେ ଯଦି ଏହା ଘଟେ ତେବେ ହୁଏତ ବ୍ରିଟିଶ ସରକାର ଭଗତ, ରାଜଗୁରୁ ଏବଂ ସୁଖଦେବଙ୍କ ଦଣ୍ଡକୁ କ୍ଷମା କରିବେ। ଅନ୍ତତଃପକ୍ଷେ କଂଗ୍ରେସର କରାଚି ଅଧିବେଶନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଗାନ୍ଧୀ ଏହି ଦଣ୍ଡକୁ ବନ୍ଦ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିଲେ। ବୋଧହୁଏ ଆଗକୁ ଦଣ୍ଡ ଟାଳିବାକୁ କିଛି ସମ୍ଭାବନା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇପାରିଥାନ୍ତା। ସେ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦ରେ ଗୃହ ସଚିବ ହୁବର୍ଟ ଏମର୍ସନଙ୍କ ସହ ମଧ୍ୟ କଥା ହୋଇଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ସେଠାରେ ମଧ୍ୟ ଏହା କାମ କରିନଥିଲା।

ଭଗତ ସିଂହଙ୍କ ନିକଟରୁ ପ୍ରତିଶୃତି ନେବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ ଗାନ୍ଧୀ
ଗାନ୍ଧୀ ଭଗତ ସିଂହଙ୍କୁ ବଞ୍ଚାଇବାକୁ ବାରମ୍ବାର ପ୍ରୟାସ କରୁଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ। ସେ ଆସିଫ ଅଲିଙ୍କୁ ଭଗତ, ରାଜଗୁରୁ ଓ ସୁଖଦେବଙ୍କୁ ଭେଟିବା ପାଇଁ ଜେଲକୁ ପଠାଇଥିଲେ। ସେ ଏକ ପ୍ରତିଶୃତି ଚାହୁଁଥିଲେ। ସେହି ତିନି ଜଣ ହିଂସା ଛାଡ଼ି ଆସି ଅହିଂସାର ମାର୍ଗରେ ଯିବେ। ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କୁ ଏପରି ଲାଗିଥିଲା କି ଏଭଳି ପ୍ରତିଶୃତି ମିଳିବା ପରେ ଇଂରେଜମାନେ ଫାଶୀ ରୋକିବାକୁ ରାଜି ହୋଇଯିବେ। 

ତେବେ ଫାଶୀ ଟାଳିବାକୁ ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରୟାସ କରିଥିଲେ ଗାନ୍ଧୀଜୀ। ଯଦି ଭାୟସରାୟ ରାଜି ହୋଇଯାଆନ୍ତି ତେବେ ଏହି ଫାଶିକୁ ଅଟକାଯାଇ ପାରିବ ବୋଲି ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କର ବିଶ୍ୱାସ ରହିଥିଲା। ଏଥିପାଇଁ କରାଚୀ ଅଧିବେସନ ପାଇଁ ବାହାରିବାରେ ମଧ୍ୟ ବିଳମ୍ବ କରୁଥିଲେ। ଏନେଇ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨1 ତାରିଖ ୧୯୩୧ ମସିହାରେ ରବର୍ଟ ବର୍ଣ୍ଣେଜ ନ୍ୟୁଜ କ୍ରୋନିକାଲରେ ଲେଖିଥିଲେ କି ଗାନ୍ଧୀଜୀ କରାଚୀ ଅଧିବେସନକୁ ବାହାରିବାରେ ବିଳମ୍ବ କରୁଛନ୍ତି। କାରଣ ଭଗତ ସିଂହଙ୍କ ଦଣ୍ଡାଦେଶକୁ ନେଇ ଭାୟସରାୟ ସହିତ ଆଲୋଚନା କରିପାରିବେ। 

୨୧ ମାର୍ଚ୍ଚରେ ଗାନ୍ଧୀ ଇରଓ୍ୱିନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଭେଟିଥିଲେ। ପୁନର୍ବାର ସେ ଇରଓ୍ୱିନଙ୍କୁ ନିବେଦନ କରିଥିଲେ। ସେ ୨୨ ମାର୍ଚ୍ଚରେ ଇରଓ୍ୱିନଙ୍କୁ ପୁନର୍ବାର ମଧ୍ୟ ଭେଟିଥିଲେ। ସେ ଏହାକୁ ବିଚାର କରିବେ ବୋଲି ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇଥିଲେ। ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ଆଶାର କିରଣ ଦେଖାଯାଇଥିଲା। ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୩ରେ, ସେ ଭାୟସରାୟଙ୍କୁ ଏକ ଚିଠି ପଠାଇଥିଲେ। ଏହା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଶେଷ ପ୍ରୟାସ ଥିଲା। କାରଣ ସେହିଦିନ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ଭଗତ, ରାଜଗୁରୁ, ସହଦେବଙ୍କୁ ଫାଶୀ ଦିଆଯାଇଥିଲା।  ୨୪ ମାର୍ଚ୍ଚରେ ଫାଶି ସ୍ଥିର କରାଯାଇଥିଲା। ଗାନ୍ଧୀ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବରେ ଏହି ଚିଠିକୁ ଭାୟସରାୟକୁ ଜଣେ ବନ୍ଧୁ ଭାବରେ ପଠାଇଥିଲେ। ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ମନୋବଳ, ବାତାବରଣ, ଶାନ୍ତି, ବିପ୍ଳବୀମାନଙ୍କୁ ହିଂସା ପଥରୁ ଫେରାଇ ଆଣିବାର ଆଶା ଭଳି ସମସ୍ତ କାରଣ ଦର୍ଶାଇ ଗାନ୍ଧୀ ନିବେଦନ କରିଥିଲେ। କହିଥିଲେ କି ଫାଶିକୁ ଅଟକାଇ ଦିଅନ୍ତୁ। କିନ୍ତୁ ସେହି ଦିନ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ତାଙ୍କୁ ଫାଶୀ ଦିଆଯାଇଥିଲା।

୨୪ ମାର୍ଚ୍ଚରେ ଗାନ୍ଧୀଜୀ କରାଚୀରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ। ସେଠାରେ ଯୁବ ବିପ୍ଳବୀଙ୍କ କ୍ଷୋଭର ସାମ୍ନା କରିବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା। ଭଗତ ସିଂହ ଜିନ୍ଦାବାଦ ବୋଲି ନାରାବାଜୀ କରିଥିଲେ। ଏହା ସହିତ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ଅଭିଯୋଗ କରିଥିଲେ କି ଗାନ୍ଧୀଜୀ ଇଂରେଜଙ୍କ ସହିତ ସନ୍ଧି କରି ସେମାନଙ୍କୁ ଫାଶୀଖୁଣ୍ଟରେ ଚଢାଇ ଦେଇଥିଲେ। 

ଯଦି ବଞ୍ଚିଥାନ୍ତେ କଣ ରହିଥାନା ଗୁରୁତ୍ତ୍ୱ
ଭଗତ ସିଂଙ୍କୁ ଫାଶୀ ଦିଆଯାଇ ନଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେ ଆମ ପାଇଁ ସମାନ ଗୁରୁତ୍ୱ ହୋଇଥାନ୍ତେ କି? ଏହାର ଅନେକ କାରଣ ରହିଛି। ଏହାର ମଧ୍ୟ ଏକ କାରଣ ଅଛି। ନ୍ୟାସନାଲ ଆସେମ୍ଲିରେ ବୋମା ଫିଙ୍ଗୁଥିବା ବେଳେ ଭଗତ ସିଂହଙ୍କ ସହିତ ବଟୁକେଶ୍ୱର ଦତ୍ତ ରହିଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କୁ ଫାଶୀ ଦିଆଯାଇନଥିଲା। ତାଙ୍କୁ କଳାପାଣି ପଠାଇ ଦିଯାଇଥିଲା। ଯେତେବେଳେ ଦେଶ ସ୍ୱାଧୀନ ହେଲା, ସେମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ମୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା। କିନ୍ତୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ପରେ ତାଙ୍କୁ ସିଗାରେଟ୍ କମ୍ପାନୀର ରୁପଲ୍ଲି ଚାକିରିରେ ନିୟୋଜିତ ହେବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା। ତାଙ୍କୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ହେବାର ପ୍ରମାଣ ମାଗିଥିଲେ।