what is sarpagandha: ସର୍ପଗନ୍ଧାର ଔଷଧୀୟ ଗୁଣ ବାବଦରେ ଜାଣନ୍ତୁ, ରକ୍ତଚାପଠାରୁ କଲେରା ସବୁର ଗୋଟିଏ ଉପଚାର

what is sarpagandha: 

ସାପ କାମୁଡ଼ିବା କିମ୍ବା ସାପ କାମୁଡ଼ାର ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ସର୍ପଗନ୍ଧା ନାମକ ଏକ ଔଷଧୀୟ ଗୁଳ୍ମ ବାବଦରେ ଆମ ଦେଶର ଆୟୁର୍ବେଦରେ ବର୍ଣ୍ଣିନା ରହିଛି । ଓଡ଼ିଆରେ ଏହି ଗଛକୁ ପାତାଳ ଗରୁଡ଼ ବୋଲି ମଧ୍ଯ କୁହାଯାଏ । ତେବେ ଖୁବ୍ କମ୍ ଲୋକ ଜାଣନ୍ତି ଯେ ସାପ କାମୁଡାର ଚିକିତ୍ସା ବ୍ୟତୀତ ଏହି ଔଷଧର ଆହୁରି ଅନେକ ଲାଭ ଅଛି । ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟା, କଲେରା, ଅପସ୍ମାର, ମାନସିକ ରୋଗ, ରକ୍ତଚାପ, ମହିଳାମାନଙ୍କର ଋତୁସ୍ରାବ ଭଳି ଅନେକ ରୋଗରେ ସର୍ପଗନ୍ଧାକୁ ଏକ ଉପଯୋଗୀ ଔଷଧ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ ।

ଆମ ଦେଶରେ ପ୍ରାୟ ପ୍ରତ୍ୟେକ ରୋଗର ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ  ଆର୍ୟୁବୈଦି ଜଡ଼ିବୁଟି ଘରୋଇ ଉପଚାର ଆକାରରେ ଉପଲବ୍ଧ । ଏଥି ସହିତ ଅନେକ ରୋଗ ପାଇଁ ଔଷଧ ପାଇବା କଷ୍ଟକର ହୋଇଥାଏ । ଏମିତିରେ ସାପ କାମୁଡ଼ାର ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ଔଷଧ  ମଧ୍ୟ ସହଜରେ ଉପଲବ୍ଧ ନୁହେଁ । ତେଣୁ ଅନେକ ସମୟରେ ଗାଁଗହଳରେ ପାତାଳ ଗରୁଡ଼ ବା ସର୍ପଗନ୍ଧାକୁ ସାପ କାମୁଡ଼ା ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ତେବେ ପାତାଳ ଗରୁଡ଼ କେବଳ ସାପ କାମୁଡ଼ା କ୍ଷେତ୍ରରେ ହିଁ ପ୍ରଭାବି ନୁହେଁ,ଏହା ଅନ୍ୟନ୍ୟ ଅନେକ ରୋଗ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ଯ ବ୍ୟବହାର ହୋଇଥାଏ । 

ସର୍ପଗନ୍ଧା ଏକ ବୁଦା ଜାତୀୟ ଔଷଧୀୟ ଉଦ୍ଭିଦ ଯାହା ମୁଖ୍ୟତଃ ଭାରତ ଏବଂ ଚାଇନାରେ ମିଳିଥାଏ । ଏହି ଉଦ୍ଭିଦ, ଯାହାର ଉଚ୍ଚତା 6 ଇଞ୍ଚରୁ 3 ଫୁଟ ହୋଇଥାଏ ଓ ଏଥିରେ ଗୋଲାପୀ ଏବଂ ଧଳା ଫୁଲର ଗୁଛା ଥାଏ । ଏହାର ମୂଳର ରଙ୍ଗ ବାଦାମୀ-ହଳଦିଆ  ହେବା ସହିତ ଏହା ଗନ୍ଧହୀନ ଏବଂ ଅତ୍ୟଧିକ ତିକ୍ତ ସ୍ୱାଦ ବିଶିଷ୍ଟ ହୋଇଥାେ । ଏହାର ଫଳଗୁଡିକ ଗୋଲାକାର, କଞ୍ଚା ଅବସ୍ଥାରେ ସବୁଜ ଏବଂ ପାଚିଲାବେଳେ ବାଇଗଣୀ-ଗୋଲାପୀ ରଙ୍ଗରେ ପରିଣତ ହୁଏ ।

ସାଧାରଣତଃ, ସର୍ପଗାନ୍ଧାକୁ  ସାପ ବିଷକୁ ବାହାର କରିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ । କୁହାଯାଏ ଯେ ସାପ ସହିତ ଯୁଦ୍ଧ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ନେଉଳ ସର୍ପଗନ୍ଧା ପତ୍ରର ରସ ଚୋବାଇଥାଏ ।  କେବଳ ସାପ କାମୁଡ଼ା ପାଇଁ  ନୁହେଁ ଅନ୍ୟ ବିଷାକ୍ତ କୀଟପତଙ୍ଗ କାମୁଡ଼ା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ସର୍ପଗନ୍ଧା ଉପଯୋଗୀ ଔଷଧ । ଏହା ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ ଯେ ଏହି ଉଦ୍ଭିଦ କିମ୍ବା ଏହାର ମୂଳର  ଗନ୍ଧ କାରଣରୁ ସାପମାନେ ସର୍ପଗନ୍ଧା ଥିବା ସ୍ଥାନରୁ ପଳାୟନ କରନ୍ତି, ତେଣୁ ଏହାର ନାମ ସର୍ପଗନ୍ଧା ହୋଇଛି ।

ଆୟୁର୍ବେଦ ଅନୁଯାୟୀ ସର୍ପଗନ୍ଧା କଫ ଏବଂ ବାତକୁ ଶାନ୍ତ କରିଥାଏ । ଏହା ପିତକୁ ବଢାଇ ଭୋକ ବୃଦ୍ଧି କରିଥାଏ ।  ଏହା ଯନ୍ତ୍ରଣାରୁ ମୁକ୍ତି, ନିଦ୍ରାବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ଯୌନ ଇଚ୍ଛାକୁ ଶାନ୍ତ କରିଥାଏ ।ଶରିର କ୍ଷତକୁ ଭଲ କରିବା ସହିତ ଏହା ଗଛରେ ଲାଗୁଥିବା କୀଟକୁ ନାଶ କରିଥାଏ । ବାତ ଦ୍ୱାରା ହେଉଥିବା ରୋଗ, ଯନ୍ତ୍ରଣା, ଜ୍ୱର ଇତ୍ୟାଦି ଦୂର କରିବାର ମଧ୍ଯ ଏହାର ଶକ୍ତି ରହିଛି ।

ଅନେକ ପ୍ରକାରର ରୋଗ ପାଇଁ ସର୍ପଗନ୍ଧାକୁ ଏକ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଔଷଧ ଭାବେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । କାଶ, ନିଶ୍ୱାସ ପ୍ରଶ୍ୱାସ କିମ୍ବା ଆଜମା, କଲେରା, ମାଂସପେଶୀ ଯନ୍ତ୍ରଣା, ଅଦୃଶ୍ୟତା, କୋଷ୍ଠକାଠିନ୍ୟ, କାର୍ମିନାଟିଭ୍, ପେଟ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଇତ୍ୟାଦି ରୋଗରେ ଏହା ଏକ ଉପକାରୀ ଔଷଧ ଭାବରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଏହା ରକ୍ତଚାପ, ହୃଦୟ ଏବଂ ପରିସ୍ରା ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ରୋଗକୁ ମଧ୍ୟ ଭଲ କରିଥାଏ ।

ପ୍ରସବ ସମୟରେ ଅସୁବିଧା ସମୟରେ ସର୍ପଗନ୍ଧା ପ୍ରସବକୁ ସହଜ କରିଥାଏ । ଏହା ପ୍ରସବ ଯନ୍ତ୍ରଣା ହ୍ରାସ କରିବାରେ ମଧ୍ୟ ସାହାଯ୍ୟ କରେ । ମହିଳାମାନଙ୍କର ମାସିକ ଋତୁସ୍ରାବ ସମସ୍ୟାରେ ସର୍ପଗନ୍ଧା ଉପକାରୀ ବୋଲି କୁହାଯାଏ। ଗର୍ଭପାତ ପରେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସମସ୍ୟାରୁ ମୁକ୍ତି ଯୋଗାଇବାରେ ସର୍ପଗନ୍ଧା ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ।

ସର୍ପଗନ୍ଧା ବିଷୟରେ କୁହାଯାଏ ଯେ ଏହା ପାଗଳାମିର ଚିକିତ୍ସାରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ମାନସିକ ଏବଂ ଅପସ୍ମାର ଭଳି ମସ୍ତିଷ୍କ ରୋଗର ଚିକିତ୍ସାରେ ସର୍ପଗନ୍ଧା ବ୍ୟବହାର ଲୋକପ୍ରିୟ ଅଟେ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ସର୍ପଗନ୍ଧାର ଚେର ଅନିଦ୍ରା ସମସ୍ୟାରେ ଲାଭଦାୟକ ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ଚର୍ମ ରୋଗରେ ବିଶେଷ କରି ଚର୍ମରୁ ବିଷାକ୍ତ ପଦାର୍ଥ ବାହାର କରିବାରେ ସର୍ପଗନ୍ଧା ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।