अचानक स्नायूंना उबळ येऊ लागते आणि असह्य वेदना होतात, कधीकधी परिस्थिती अशी होते की त्यांना हालचाल करणे देखील कठीण होते. काहीवेळा या प्रकारची वेदना एकाच वेळी स्नायूंच्या गटामध्ये होऊ शकते, ज्याला क्रॅम्प म्हणतात. काहीवेळा हे काही सेकंदांसाठी घडते आणि काहीवेळा ते काही मिनिटांसाठी टिकते. स्नायू पेटके बहुतेक रात्री होतात आणि अशा वेदना होतात की ते सहन करणे कठीण होते.
पाणी कमी प्या जर तुम्ही हायड्रेटेड असाल म्हणजे तुमच्या शरीरात पाण्याची कमतरता असेल तर तुमचे स्नायू क्रॅम्प होऊ लागतात. जेव्हा शरीर निर्जलीकरण होते, स्नायू आणि शरीराच्या अवयवांना कार्य करण्यासाठी द्रव मिळत नाही, अशा परिस्थितीत वेदना आणि पेटके येतात.
पोटॅशियम प्रामुख्याने स्नायू पेशी आणि मज्जासंस्था नियंत्रित करते. पोटॅशियम स्नायूंच्या आकुंचन-विस्ताराच्या प्रक्रियेत आणि मज्जातंतूंमधून मेंदूपर्यंत सिग्नल प्रसारित करण्याच्या प्रक्रियेत महत्त्वाची भूमिका बजावते. अशा परिस्थितीत जेव्हा शरीरात पोटॅशियमची कमतरता असते, स्नायूंमध्ये क्रॅम्प्स येऊ लागतात, या स्थितीला 'हायपोकॅलेमिया' म्हणतात.
अशी काही औषधे आहेत ज्यांचे साइड इफेक्ट्स असले तरी स्नायूंमध्ये क्रॅम्प्स होतात. हे टाळण्यासाठी आपण डॉक्टरांच्या सल्ल्याशिवाय औषधे घेऊ नये.
चुकीच्या आकाराचे किंवा घट्ट शूज किंवा चप्पल परिधान केल्याने आणि परिणामी पायांमध्ये रक्त परिसंचरण खराब होते, यामुळे देखील पेटके येऊ शकतात. पायात पेटके आल्यास लगेच पायांना मसाज करा. समस्या वाढल्यास ताबडतोब डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
क्रॅम्प्स येताच, शरीराच्या त्या भागाचे स्नायू ताणून घ्या. स्नायूंची उबळ दूर होईपर्यंत असे करत रहा. तुम्ही फ्लॉवर, ग्रीन कॉलर्ड्स, पालक, भोपळ्याच्या बिया आणि बटाटे यांचे सेवन वाढवावे. या उपायांनी आराम मिळत नसेल आणि पेटके वारंवार येत असतील तर ताबडतोब डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
व्हिटॅमिन सप्लिमेंट्स घेऊन तुम्ही स्नायूंना होणारा त्रास टाळू शकता. याशिवाय पायांच्या क्रॅम्पसाठी तुम्ही स्ट्रेचिंग करू शकता. तुमच्या आहारात पोटॅशियम, कॅल्शियम आणि मॅग्नेशियमचे प्रमाण वाढवा. असे पदार्थ खा ज्यात हे घटक मुबलक प्रमाणात असतील. स्नायू मऊ करण्यासाठी, कोल्ड कॉम्प्रेस किंवा बर्फ लावा.
मुंबईत खेळताना अनेकदा खेळाडूंना क्रॅम्पला का सामोरे जावे लागते, हा अतिशय महत्त्वाचा प्रश्न आहे. असे का घडते? त्यामागील कारण म्हणजे मुंबई हा किनारी भाग असून येथे आर्द्रता जास्त आहे. यामुळे लांब डाव खेळणाऱ्या कोणत्याही खेळाडूला जास्त घाम फुटतो. जास्त घाम आल्याने शरीरातील मीठ म्हणजेच आयोडीन पूर्णपणे नष्ट होते. त्यामुळे मुंबईतील खेळाडूंना अधिकच त्रास सहन करावा लागत आहे.
शुभमन गिल, विराट कोहली यांच्यासोबतच ऑस्ट्रेलिया आणि अफगाणिस्तान यांच्या दरम्यान ग्लेन मॅक्सवेलला क्रॅम्प्सचा त्रास झाला. न्यूझीलंडच्या डॅरेल मिचेलला जाणवला त्रास. भारताच्या श्रेयस अय्यरला नेदरलँड्स विरुद्धच्या सामन्यात क्रॅम्प्सचा त्रास सहन करावा लागला. दक्षिण आफ्रिकेच्या हेनरिच क्लासन आणि पाकिस्तानच्या मोहम्मद रिझवान यासारख्या खेळाडूंना क्रॅम्प्सचा त्रास जाणवला.