પ્રથમવાર નથી ઈન્ડિયા નામ બદલવાની માંગ, યોગી ઈચ્છતા હતા હિન્દુસ્તાન, કોંગ્રેસ પણ લાવી ચુકી છે બિલ

નવી દિલ્હીઃ ઈન્ડિયાની જગ્યાએ ભારત શબ્દના ઉપયોગને લઈને દેશભરમાં ચર્ચા ચાલી રહી છે. આમાં સૌથી વધુ વાંધો કોંગ્રેસ અને તેના ઈન્ડિયા ગઠબંધન તરફથી ઉઠાવવામાં આવી રહ્યા છે. આ બધા વચ્ચે એક મોટું સત્ય એ છે કે કોંગ્રેસ પોતે એક વખત ભારતને બદલે ભારત નામનો પ્રસ્તાવ લાવી છે. આ માટે સંસદમાં બિલ લાવવામાં આવ્યું હતું. એટલું જ નહીં, ઉત્તર પ્રદેશના મુખ્યમંત્રી અને ભાજપના વરિષ્ઠ નેતા યોગી આદિત્યનાથે પણ ભારતનું નામ બદલવાની માંગ ઘણા સમય પહેલા ઉઠાવી છે. તેમણે ભારતના સ્થાને હિન્દુસ્તાન રાખવાની વાત કરી હતી. તેમણે 2014માં ગોરખપુરના સાંસદ રહીને આ માંગ કરી હતી.

કોંગ્રેસે કયારે કરી હતી માંગ
તમને જણાવી દઈએ કે રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુએ G20 ડિનર માટેના આમંત્રણ પત્રમાં તેમને 'ભારતના રાષ્ટ્રપતિ' તરીકે સંબોધ્યા ત્યારથી આ અંગેની ચર્ચા શરૂ થઈ ગઈ છે. જો કે, કોંગ્રેસે વર્ષ 2012માં જ ભારતને બદલે ભારત શબ્દનો ઉપયોગ કરવાની માંગ ઉઠાવી હતી. તે સમયે કોંગ્રેસના સાંસદ શાંતારામ નાઈકે રાજ્યસભામાં આ અંગે ખાનગી બિલ રજૂ કર્યું હતું. સંવિધાન સંશોધન બિલ રજૂ કરતી વખતે શાંતરામ નાઈકે તેની પાછળનું કારણ પણ જણાવ્યું હતું. તેમણે કહ્યું હતું કે ભારત શબ્દ પ્રાદેશિક ખ્યાલની ઝલક આપે છે. જ્યારે ભારત શબ્દ પ્રાદેશિકતાથી દૂરની ઝલક આપે છે. નાઈકે એમ પણ કહ્યું હતું કે અમે ભારત કી જય નહી પરંતુ ભારત માતા કી જય બોલીએ છીએ. રસપ્રદ વાત એ છે કે તેમણે આ બિલ એક વાર નહીં પરંતુ બે વખત રજૂ કર્યું હતું. તેમની મુદત પૂરી થવાને કારણે પ્રથમ વખત બિલ બિનઅસરકારક બની ગયું હતું. નાઈકે કહ્યું કે ભારતનું નામ દેશભક્તિની પ્રેરણા આપે છે.

જ્યારે યોગીએ કહ્યુ હતુ ઈન્ડિયાની જગ્યાએ થાય હિન્દુસ્તાન
તેવી જ રીતે ભાજપના અગ્રણી નેતા અને હાલમાં ઉત્તર પ્રદેશના મુખ્યમંત્રી યોગી આદિત્યનાથે પણ બંધારણમાં ભારત શબ્દ બદલવાની માંગ કરી હતી. જોકે, તેણે તેને ભારત નહીં પણ હિન્દુસ્તાન શબ્દ સાથે બદલવાની વાત કરી હતી. વર્ષ 2014માં ગોરખપુરના સાંસદ રહીને તેમણે આ ખાનગી બિલ રજૂ કર્યું હતું. આ બિલમાં તેમણે માંગણી કરી હતી કે બંધારણમાં જ્યાં પણ ભારત શબ્દ છે ત્યાં હિન્દુસ્તાન શબ્દની જગ્યાએ. તેની પાછળનું કારણ જણાવતા યોગી આદિત્યનાથે કહ્યું હતું કે ભારત અને હિન્દુસ્તાન આપણા દેશના પરંપરાગત નામ છે. આ નામો બ્રિટિશ કાળ પહેલા પણ પ્રચલિત હતા. પરંતુ અંગ્રેજોએ તેને ઈન્ડિયા બનાવ્યું. યોગીએ કહ્યું હતું કે અંગ્રેજી નામની લોકપ્રિયતાને કારણે આપણા દેશનું પરંપરાગત નામ હિન્દુસ્તાન ખોવાઈ ગયું છે. તેમણે કહ્યું હતું કે ભારત જે ઈન્ડિયા છે તેને બદલીને ભારત એટલે કે હિન્દુસ્તાન કરવું જોઈએ.

આ રીતે શરૂ થઈ ચર્ચા
નોંધનીય છે કે G20 સંબંધિત ડિનરના આમંત્રણ પર રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુને 'ભારતના રાષ્ટ્રપતિ' તરીકે સંબોધવાને લઈને મંગળવારે મોટો રાજકીય વિવાદ સર્જાયો હતો. વિપક્ષનો આરોપ છે કે સરકાર દેશના બંને નામ ઈન્ડિયા' અને 'ભારત'માંથી 'ઈન્ડિયા'ને બદલવા માંગે છે. તે જ સમયે, સૂત્રોએ કહ્યું કે G20 સંબંધિત કેટલાક દસ્તાવેજોમાં દેશના નામ તરીકે ભારતના ઉપયોગની પુષ્ટિ કરતા તેઓએ કહ્યું કે આ એક સભાન નિર્ણય છે. વિપક્ષનો એવો પણ આરોપ છે કે શાસક પક્ષ ઈન્ડિયા ગઠબંધનની લોકપ્રિયતાથી ડરી ગયો છે. આ મામલે ભારે રાજકારણ ચાલી રહ્યું છે અને બંને તરફથી આક્ષેપ-પ્રતિઆક્ષેપનો દોર ચાલી રહ્યો છે.