Knowledge Story: વીકેન્ડ હોલીડેની શરૂઆત, જાણો કઈ રીતે શરૂ થઈ શનિ-રવિવારની રજા, આ હતું કારણ

સપ્તાહાંતનો દિવસ નક્કી કરવામાં ધાર્મિક માન્યતાઓની મહત્વની ભૂમિકા હોય છે. ખ્રિસ્તી ધર્મ અનુસાર, ભગવાને છ દિવસ કામ કર્યું અને સાતમા દિવસે આરામ કર્યો, રવિવારને આરામનો દિવસ બનાવ્યો. યહુદી ધર્મમાં, શનિવારને 'શબ્બત' કહેવામાં આવે છે, જે આરામ અને પૂજાનો દિવસ છે. આ ધાર્મિક પરંપરાઓએ સપ્તાહાંતના દિવસનો પાયો નાખ્યો હતો.

મુસ્લિમ દેશોમાં જુમ્માની નમાઝને કારણે શુક્રવારને અડધો આરામનો દિવસ માનવામાં આવે છે. જો કે આ દિવસને સંપૂર્ણ સપ્તાહાંત ન કહેવાય, પણ તે એક મહત્વપૂર્ણ દિવસ પણ છે. વિવિધ ધાર્મિક માન્યતાઓના આધારે વિશ્વભરમાં રજાઓ નક્કી કરવાની પરંપરા વિકસી છે.

1843 થી, બ્રિટિશ સરકારે ભારતમાં રવિવારની રજા જાહેર કરી હતી, જેના કારણે શાળાઓ બંધ હતી. આ ફેરફારથી કામદારો અને વિદ્યાર્થીઓ બંનેને રાહત મળવા લાગી. બ્રિટિશ શાસન દરમિયાન રજાના આયોજનની પ્રક્રિયાએ સપ્તાહના દિવસની પરંપરાને વધુ મજબૂત બનાવી.

1857 માં, એક મિલમાં કામ કરતા મજૂર નેતા મેઘાજી લોખંડેએ કામદારોની તરફેણમાં એક દિવસની રજાની માંગ ઉઠાવી. તેમની પહેલને કારણે, 10 જૂન, 1890 ના રોજ, બ્રિટિશ ઇન્ડિયાએ તમામ કર્મચારીઓને રજા જાહેર કરી. કામદારોની આ માંગ તેમના કર્મચારીઓને રાહત આપે છે એટલું જ નહીં પરંતુ તેમના સ્વાભિમાન અને સામાજિક ન્યાયની પણ પુષ્ટિ કરે છે.

મુઘલ કાળ દરમિયાન પણ, કેટલાક ખાસ દિવસો આરામ તરીકે ઉજવવામાં આવતા હતા, કારણ કે તે સમયના લોકોને પણ ધાર્મિક વિધિઓ અને પૂજામાં ભાગ લેવા માટે સમયની જરૂર હતી. અંગ્રેજોના આગમન પહેલા પણ ભારતમાં રજાઓની પરંપરા અસ્તિત્વમાં હતી, પરંતુ બ્રિટિશ શાસને તેને ઔપચારિક સ્વરૂપ આપ્યું.

1884માં ઈંગ્લેન્ડમાં શનિવારે અડધો દિવસ કામ કરવાની ઝુંબેશ શરૂ થઈ. આનાથી કર્મચારીઓને વધારાનો આરામનો સમય મળ્યો. ધીમે-ધીમે આ દિવસ પણ વીકએન્ડનો એક ભાગ બની ગયો, જેના કારણે સંપૂર્ણ રજા જાહેર થઈ.

1986માં, ઈન્ટરનેશનલ ઓર્ગેનાઈઝેશન ફોર સ્ટાન્ડર્ડાઈઝેશન (ISO) એ રવિવારને રજા તરીકે માન્યતા આપી હતી. આ માન્યતાએ વૈશ્વિક સ્તરે સપ્તાહાંતની પરંપરાને સ્થિરતા પ્રદાન કરી. આજે, વીકએન્ડ માત્ર કામદારો માટે આરામ કરવાનો સમય નથી, પરંતુ તે સામાજિક અને સાંસ્કૃતિક દૃષ્ટિકોણથી પણ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.