Subhash Chandra Bose: જાણો કોણ હતા સુભાષ ચંદ્ર બોઝ? ભારતીય ઇતિહાસમાં શું હતી તેમની ભૂમિકા?

ઓડિશાના કટકમાં 23 જાન્યુઆરી 1897ના રોજ જન્મેલા બોઝ એક પ્રતિષ્ઠિત બંગાળી પરિવારના હતા. તેમણે ભારત અને વિદેશમાં શિક્ષણ મેળવ્યું હતું અને યુનાઇટેડ કિંગડમની કેમ્બ્રિજ યુનિવર્સિટીમાં અભ્યાસ કર્યો હતો.

બોઝે મહાત્મા ગાંધીની આગેવાની હેઠળની અસહકાર ચળવળ (1920-1922) દરમિયાન રાજકારણમાં પ્રવેશ કર્યો હતો. તેઓ 1938માં ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસના પ્રમુખ તરીકે ચૂંટાયા હતા પરંતુ વૈચારિક મતભેદોને કારણે રાજીનામું આપ્યું હતું.

બીજા વિશ્વયુદ્ધ દરમિયાન કોંગ્રેસ પાર્ટીના વલણથી તેઓ સંતુષ્ટ ન હતા. તેથી, બોઝે 1939માં ફોરવર્ડ બ્લોકની રચના કરી અને બ્રિટિશ શાસન સામે વધુ આક્રમક વલણની હિમાયત કરી.

બીજા વિશ્વયુદ્ધમાં, બોઝે ભારતની આઝાદી માટે આંતરરાષ્ટ્રીય સમર્થન માંગ્યું. વર્ષ 1941માં અંગ્રેજોએ તેમને કલકત્તામાં નજરકેદ કર્યા. આનાથી બચીને, બોઝ જાપાન અને જર્મની પહોંચ્યા અને ત્યાં તેમણે બ્રિટિશ શાસન સામે સશસ્ત્ર સંઘર્ષ માટે મદદ માંગી.

1943 માં, જાપાનના સમર્થનથી, બોઝે આઝાદ હિંદ ફોજ (ભારતીય રાષ્ટ્રીય આર્મી- Indian National Army) ની સ્થાપના કરી, જેમાં ભારતીય યુદ્ધ કેદીઓ અને નાગરિકોનો સમાવેશ થતો હતો. INAનો ઉદ્દેશ્ય ભારતને બ્રિટિશ શાસનમાંથી મુક્ત કરવાનો હતો અને તે જાપાન વતી બર્મા અને દક્ષિણપૂર્વ એશિયાના ભાગોમાં પણ લડ્યો હતો.

 

બોઝનું પ્રખ્યાત સૂત્ર "દિલ્લી ચલો" (માર્ચ ટુ દિલ્હી) એ ભારતીય રાજધાની કબજે કરવાના INAના ધ્યેયનું પ્રતીક છે. INAએ જાપાની સેના સાથે મળીને 1944માં ઇમ્ફાલની અસફળ લડાઇ શરૂ કરી હતી.

સુભાષચંદ્ર બોઝના નેતૃત્વ અને INAના પ્રયાસોએ ભારતના સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામ પર નોંધપાત્ર અસર કરી હતી. યુદ્ધ પછી બોઝનું ભાવિ અટકળોનો વિષય છે. 1945 માં તાઇવાનમાં વિમાન દુર્ઘટનામાં તેમના મૃત્યુના સંજોગો ચર્ચામાં છે, કેટલાક સિદ્ધાંતો સૂચવે છે કે તે બચી ગયો હતો.