ମୋବାଇଲ୍ ଚୋରି ହେଲେ, ତୁରନ୍ତ ଜଣାପଡି଼ବ: ଡାଏରୀରେ ଲେଖିନିଅନ୍ତୁ ଏକ ନମ୍ବର,ଅଫିସରେ କିମ୍ବା ସାଙ୍ଗମାନଙ୍କ ସହିତ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ ଶେୟାର

ଟ୍ରେନ୍,ବସ୍ ଏବଂ ରେଳ ଷ୍ଟେସନରେ ମୋବାଇଲ୍ ଚୋରି ଘଟଣା ଆପଣ ନିଶ୍ଚୟ ଦେଖିଥିବେ । ମୋବାଇଲ୍ ଚୋରି ଘଟଣାକୁ ନେଇ ପ୍ରତିବର୍ଷ ସଂଖ୍ୟା ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି। ଏହା ଉପରେ ନଜର ପକାନ୍ତୁ-

ନର୍ଟନ୍ ମୋବାଇଲ୍ ଚୋରି ସର୍ଭେ ଅନୁଯାୟୀ, ୨୦୦୬-୨୦୧୦ ମଧ୍ୟରେ ୫୩% ଭାରତୀୟଙ୍କ ମୋବାଇଲ୍ ଫୋନ୍ ଚୋରି ହୋଇଥିଲା । 
ଜାନୁୟାରୀ ୧, ୨୦୨୨ରୁ ୨୮ ଜୁନ୍ ୨୦୨୨ ମଧ୍ୟରେ ଦିଲ୍ଲୀରେ ୪ ହଜାର ୬୬୦ ଫୋନ୍ ଚୋରି ମାମଲା ରୁଜୁ ହୋଇଥିଲା। ୨୦୨୧ ମସିହାରେ ମୁମ୍ବାଇରେ ପ୍ରାୟ ୪୮ ହଜାର ୮୫୬ ଚୋରି ହୋଇଥିବା ମୋବାଇଲ୍ ଫୋନ୍ ଚିହ୍ନଟ ହୋଇନଥିଲା। ସିଟି କ୍ରାଇମ ରେକର୍ଡ ବ୍ୟୁରୋର ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ ୨୦୧୭, ୨୦୧୮ ଏବଂ ୨୦୧୯ ମସିହାରେ ବେଙ୍ଗାଲୁରୁରେ ୨.୪୩ ଲକ୍ଷ ମୋବାଇଲ୍ ଫୋନ୍ ହଜିଯାଇଛି କିମ୍ବା ଚୋରି ହୋଇଛି।

ମୋବାଇଲ୍ ଚୋରିର ବଢ଼ୁଥିବା ମାମଲା ଯାଞ୍ଚ କରିବା ପାଇଁ ଦିଲ୍ଲୀ ପୋଲିସ ବର୍ତ୍ତମାନ ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ସେବା ପ୍ରଦାନକାରୀ ଏବଂ ଟେଲିକମ୍ ବିଭାଗ ସହିତ ଆଲାଇନ୍ କରିବାକୁ ଚିନ୍ତା କରୁଛି। ଡିଭାଇସର IMEI ଅର୍ଥାତ୍ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ମୋବାଇଲ୍ ଉପକରଣ ପରିଚୟ ନମ୍ବର ବ୍ୟବହାର କରି ଏହା କରାଯିବ ।

ଆପଣ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବୁଥିବେ, ଏହି IMEI ନମ୍ବର କ’ଣ ଏବଂ ମୋବାଇଲ୍ ଚୋରି ସହିତ ଏହାର ସମ୍ପର୍କ କ’ଣ? ଚାଲନ୍ତୁ ଏହି କଥା ବୁଝିବା-

ପ୍ରଶ୍ନ- IMEI ସଂଖ୍ୟା କ’ଣ?
ଉତ୍ତର- IMEI ଏକ ଅନନ୍ୟ ସଂଖ୍ୟା । ଏହା ହେଉଛି ମୋବାଇଲର ପରିଚୟ ପ୍ରମାଣପତ୍ର । ଏହାକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ । ଯେତେବେଳେ ବି ଆପଣ ଏକ ନୂତନ ମୋବାଇଲ୍ କିଣନ୍ତି, ଏହାର ବାକ୍ସ ଏବଂ ଡିଭାଇସରେ ଲେଖାଯାଇଥିବା ୧୫ ଅଙ୍କ ବିଶିଷ୍ଟ IMEI ନମ୍ବରକୁ ଯାଞ୍ଚ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ଏହାର କୌଣସି ସ୍ଥାନରେ ନୋଟ୍ କରନ୍ତୁ ।

ପ୍ରଶ୍ନ- IMEI ନମ୍ବର କାହିଁକି ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ?
ଉତ୍ତର- ଏହା ୩ଟି ଜିନିଷ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ

ମୋବାଇଲ୍ ନେଟୱାର୍କରେ ଡିଭାଇସ୍ ଚିହ୍ନିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ 
ଯେତେବେଳେ ଆପଣ ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି କିମ୍ବା କଲ୍ କରନ୍ତି ଆପଣଙ୍କ ଡିଭାଇସର ପରିଚୟ ଯାଞ୍ଚ କରିବାକୁ ଏହି ନମ୍ବର ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
ମୋବାଇଲ୍ ଚୋରି ହେଲେ ଅବସ୍ଥାନ ଯାଞ୍ଚ କରିବାକୁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।

ପ୍ରଶ୍ନ- ଆଜିକାଲି ପ୍ରାୟ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ମୋବାଇଲ୍ ଫୋନରେ ୨ଟି ସିମ୍ ଅଛି, ତେବେ ସେଠାରେ କେତୋଟି IMEI ନମ୍ବର ଅଛି?
ଉତ୍ତର- ଯଦି ଆପଣଙ୍କର ଦୁଇଟି ସିମ୍ ଅଛି, ତେବେ ଆପଣଙ୍କର IMEI ନମ୍ବର ମଧ୍ୟ ଭିନ୍ନ ହେବ 

ପ୍ରାୟତଃ ଲୋକମାନେ ମୋବାଇଲ୍ କିଣନ୍ତି ଏବଂ ଏହାର ବାକ୍ସକୁ ଟେବୁଲ୍ କିମ୍ବା ଆଲମାରୀ ଉପରେ କିଛି ଦିନ ରଖନ୍ତି, ତାପରେ ଏହାକୁ ଫିଙ୍ଗିଦିଅନ୍ତି । ଏହାକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖିବା କିମ୍ବା ବାକ୍ସରେ ଥିବା IMEI ନମ୍ବର ଯାଞ୍ଚ କରିବା ପରେ ଡାଏରୀରେ ନୋଟ୍ କରିବା ସମସ୍ତଙ୍କ ଅଭ୍ୟାସରେ ନାହିଁ, ତଥାପି IMEI ନମ୍ବର ଜଣାପଡି଼ପାରେ ।

ପ୍ରଶ୍ନ- ମୋବାଇଲ୍ ଚୋରି ହୋଇଛି କି ନାହିଁ ଯାଞ୍ଚ ପାଇଁ ଦିଲ୍ଲୀ ପୋଲିସ୍ IMEI ନମ୍ବର କିପରି ବ୍ୟବହାର କରୁଛି?
ଉତ୍ତର- ଦିଲ୍ଲୀ ପୋଲିସର ଜଣେ ବରିଷ୍ଠ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ IMEI ନମ୍ବର ମାଧ୍ୟମରେ ତୁରନ୍ତ ଚୋରି ହୋଇଥିବା ଫୋନର ତଥ୍ୟ ପ୍ରବେଶ କରି ଏହା ଆମ ସର୍ଭର ଏବଂ କ୍ରାଇମ ଏବଂ କ୍ରାଇମବ୍ରାଞ୍ଚ ଟ୍ରାକିଂ ନେଟୱାର୍କ ଏବଂ ସିଷ୍ଟମ (CCTNS) ରେ ଅପଲୋଡ୍ କରାଯାଏ । ଏକ ମାସ ପାଇଁ ଏହି ପରୀକ୍ଷା କରିବା ପରେ, ୯୫୦ ରୁ ଅଧିକ IMEI ନମ୍ବର ଏବଂ ମୋବାଇଲ୍ ଫୋନ୍ ବ୍ଲକ୍ କରାଗଲା । ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ମାଧ୍ୟମରେ ପୋଲିସ ମଧ୍ୟ ଚୋରି ହୋଇଥିବା ଫୋନକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଯନ୍ତ୍ରପାତି ପରିଚୟ ରେଜିଷ୍ଟର (CEIR) ରେ ପଞ୍ଜୀକରଣ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଛି।

ପ୍ରଶ୍ନ- ପୋଲିସ୍ ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ କେହି ଆପଣଙ୍କର ମୋବାଇଲ୍ IMEI ନମ୍ବରକୁ ଟ୍ରାକ୍ କରିପାରିବେ କି?
ଉତ୍ତର- ହଁ, ପୋଲିସ ବ୍ୟତୀତ ସରକାର ଆପଣଙ୍କ IMEI ନମ୍ବରକୁ ମଧ୍ୟ ଟ୍ରାକ କରିପାରିବେ । ଯଦି ସରକାର ତୁମ ବିଷୟରେ କୌଣସି ସୂଚନା ଆବଶ୍ୟକ କରନ୍ତି, ତେବେ ଏହା ତୁମର IMEI ନମ୍ବରକୁ ଟ୍ରାକ୍ କରିପାରିବ ।

ପ୍ରଶ୍ନ- ଆପଣ ଆପଣଙ୍କର IMEI ନମ୍ବରକୁ ସାଙ୍ଗ କିମ୍ବା ଅଫିସ୍ ଲୋକଙ୍କ ସହିତ ସେୟାର କରିପାରିବେ, ଏହା କୌଣସି ଅସୁବିଧା ହେବ ନାହିଁ ତ?
ଉତ୍ତର- ଆପଣଙ୍କ ଫୋନର ଅନନ୍ୟ ପରିଚୟ ହେଉଛି IMEI ନମ୍ବର । ତେଣୁ, ଏହାକୁ କାହା ସହିତ ସେୟାର କରିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ । ଧରାଯାଉ ଯଦି ଆପଣଙ୍କ IMEI ନମ୍ବର କିଏ ଜାଣିନେଇଛି ଏବଂ ଯଦି ସେ ହ୍ୟାକରମାନଙ୍କୁ ଦେଇଦିଏ, ତେବେ ଏହାର ଅପବ୍ୟବହାର ହୋଇପାରେ ।