ଫକୀରମୋହନ ସେନାପତି ଥିଲେ ଗାନ୍ଧି ଚେତନାର ଅଗ୍ରଦୂତ: ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରଧାନ

New Delhi: ମହାତ୍ମାଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଖଦୀ ଓ ଲବଣ ସତ୍ୟାଗ୍ରହର ବହୁ ପୂର୍ବରୁ ବ୍ୟାସକବି ଫକୀର ମୋହନ (Fakir Mohan Senapati) ସେନାପତି ଲେଖନୀ ଚାଳନା ମାଧ୍ୟମରେ ଏହି ବିଷୟରେ ଜାଗୃତ କରିଥିଲେ । ଗୁରୁବାର ଦିନ ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ ଠାରେ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ପବିତ୍ର ‘ସୁନାବେଶ’ ଅବସରରେ ଇଂରାଜୀ ପୁସ୍ତକ 'ଫକୀର ମୋହନ ସେନାପତି: ଦ ମେକିଂ ଅଫ ଆନ୍ ଅଥର'  ('Fakir Mohan: The Making of an Author' ) ର ଉନ୍ମୋଚନ କରିବା ଅବସରରେ ଏହା କହିଛନ୍ତି କେନ୍ଦ୍ର ଶିକ୍ଷା ଓ ଦକ୍ଷତା ବିକାଶ ମନ୍ତ୍ରୀ ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରଧାନ । 

ପ୍ରବାସୀ ଓଡ଼ିଆ ବିକାଶ ସମିତି ପକ୍ଷରୁ ଆୟୋଜିତ ଏହି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଯୋଗ ଦେଇ କେନ୍ଦ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରଧାନ (Dharmendra Pradhan) କହିଛନ୍ତି ଯେ, ବ୍ୟାସକବି ଫକୀର ମୋହନ ସେନାପତି ଗାନ୍ଧୀ ଚେତନାର ଅଗ୍ରଦୂତ ଥିଲେ । ମହାତ୍ମାଗାନ୍ଧୀଙ୍କ କହିଥିବା କଥାକୁ ବହୁ ପୂର୍ବରୁ ସେ ନିଜ ଲେଖନୀ ଚାଳନା ମାଧ୍ୟମରେ କହି ସାରିଥିଲେ । ୧୯୦୮ ମସିହାରେ ଫକୀରମୋହନ ତାଙ୍କ ‘ଅରଟ’ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ଲୁଗାବୁଣା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ବୋଲି କେନ୍ଦ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି । ସେ ଆଉ ମଧ୍ଯ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ଜନକ ବ୍ୟାସକବି ଫକୀରମୋହନ ସେନାପତି ଥିଲେ ଜଣେ ମହାନ୍ ଜନନାୟକ ତଥା ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ପ୍ରମୁଖ ପୁରୋଧା । ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟର ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ବିଷୟ ଯଥା ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ବିଜ୍ଞାନ ଓ ଆର୍ଟିଫିସିଆଲ୍ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ ଭଳି ବିଷୟକୁ ସେ ଦେଢ଼ ଶହ ଶହେ ବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ କଳ୍ପନା କରିଥିଲେ । ଆଜି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦିଙ୍କ (Narendra Modi) ନେତୃତ୍ୱରେ ଦେଶରେ ଜାତୀୟ ଶିକ୍ଷା ନୀତି ପ୍ରଣୟନ କରାଯାଇଛି । ପାଖାପାଖି ଶହେ ବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ଫକୀରମୋହନ ସେନାପତିଙ୍କ ଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିବା କଳ୍ପନାକୁ ଜାତୀୟ ଶିକ୍ଷା ନୀତିରେ ବାସ୍ତବର ରୂପ ଦିଆଯାଇଛି । ଡଃ. ଦେବେନ୍ଦ୍ର କୁମାର ଦାଶ ଓ ଡଃ. ଦୀପ୍ତି ରଞ୍ଜନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଲିଖିତ, ବିଦ୍ୟାପୁରୀ ପ୍ରକାଶନ ସଂସ୍ଥା ଦ୍ୱାରା ପ୍ରକାଶିତ, ଉକ୍ତ ପୁସ୍ତକରେ ସମଗ୍ର ଭାରତୀୟ ସାହିତ୍ୟରେ ଫକୀର ମୋହନଙ୍କ ଅବଦାନ କେତେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ତାହା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରାଯାଇଛି । ସ୍ୱାଗତ ଭାଷଣ ପ୍ରଦାନ କରି ପ୍ରବାସୀ ଓଡ଼ିଆ ବିକାଶ ସମିତିର ସଭାପତି ସୂର୍ଯ୍ୟନାରାୟଣ ମିଶ୍ର  ଆଜିର ସମାଜରେ ଫକୀର ମୋହନଙ୍କ ସାହିତ୍ୟର ଗୁରୁତ୍ୱ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ I ମୁଖ୍ୟବକ୍ତା ଭାବେ ଯୋଗ ଦେଇ ସାଂସଦ ଭର୍ତ୍ତୃହରି ମହତାବ (Bhartruhari Mahtab) କହିଥିଲେ ଯେ, ସେ ସମୟର ସାମାଜିକ ଘଟଣାବଳୀକୁ ବ୍ୟାସକବି ସାହିତ୍ୟରେ ନିଖୁଣ ରୂପ ଦେଇଥିଲେ ।  ତାଙ୍କ କଲମର ସ୍ପର୍ଶ ପାଇ ଚରିତ୍ରମାନ ଜୀବନ୍ତ ହୋଇ ଉଠୁଥିଲେ। ସାହିତ୍ୟ ସୃଜନୀରେ ପ୍ରୟୋଗ ଓ ଶବ୍ଦ ଚାତୁରୀ ପାଇଁ ଫକୀର ମୋହନ ଚିରଦିନ ଅମର ରହିବେ ବୋଲି ସାଂସଦ ମହତାବ କହିଥିଲେ I

ଉତ୍ସବରେ ସଭାପତିତ୍ୱ କରି ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ପୂର୍ବତନ ସଚିବ ତଥା ବିଶିଷ୍ଟ କବି ଡଃ. ଅମରେନ୍ଦ୍ର ଖଟୁଆ (Amarendra khatua) କହିଥିଲେ ଯେ, ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ପ୍ରାଣ ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଥିଲେ ଫକୀର ମୋହନ । ସାହିତ୍ୟ ମାଧ୍ୟମରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଶାଣିତ ଢଙ୍ଗରେ ସମାଜିକ ସମସ୍ୟାକୁ ନିଖୁଣ ଭାବରେ ପଷ୍ପଫୁଟିତ କରିଥିଲେ I ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ପିଓଭିଏସର ସାଧାରଣ ସମ୍ପାଦିକା ବିଜୟା ନବମୀ, ଚିନ୍ମୟ ମହାନ୍ତି ଓ ଡଃ ପ୍ରକାଶ ସାହୁ ମଞ୍ଚ ପରିଚାଳନା କରିଥିଲେ।