લોનના હપ્તા ભરનારા માટે સૌથી મોટા ખુશખબર! RBI એ કરી મોટી જાહેરાત, જાણો રેપો રેટમાં કેટલો થયો ઘટાડો

RBI MPC Meeting: દેશની સેન્ટ્રલ બેંક રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાની મોનેટરી પોલિસી કમિટીએ વ્યાજ દરોમાં ઘટાડો કરીને દેશના કરોડો હોમ લોન ખરીદનારાઓને મોટી રાહત આપી છે. RBI MPCએ રેપો રેટમાં 0.25 ટકાનો ઘટાડો કર્યો છે. જે બાદ રેપો રેટ 6.50 ટકાથી ઘટીને 6.25 ટકા થઈ ગયા છે. RBI એ લગભગ 56 મહિના પછી એટલે કે મે 2020 પછી રેપો રેટમાં ઘટાડો કર્યો છે. લગભગ બે વર્ષ પછી રેપો રેટમાં કોઈ ફેરફાર થયો નથી. ફેબ્રુઆરી 2023 થી વ્યાજ દરોમાં કોઈ ફેરફાર થયો નથી. ખાસ વાત એ છે કે આરબીઆઈ ગવર્નર સંજય મલ્હોત્રાની આ પહેલી આરબીઆઈ મોનેટરી પોલિસી મીટિંગ છે. જેમાં તેમણે પ્રથમ વખત સામાન્ય લોકોને મોટી રાહત આપી છે.

The MPC (monetary policy committee) decided unanimously to reduce the policy rate by 25 basis points, from 6.5% to 6.25%: RBI Governor Sanjay Malhotra pic.twitter.com/CuoyE7spQb

— ANI (@ANI) February 7, 2025

56 મહિના પછી કપાત
RBI MPCએ 56 મહિના પછી રેપો રેટમાં ઘટાડો કર્યો છે. RBI ગવર્નર સંજય મલ્હોત્રાના જણાવ્યા અનુસાર રેપો રેટમાં 0.25 ટકાનો ઘટાડો કરવામાં આવ્યો છે. જે બાદ રેપો રેટ ઘટીને 6.25 ટકા થઈ ગયો છે. રેપો રેટમાં આ ઘટાડાથી સામાન્ય લોકોને મોટી રાહત થશે. જો નિષ્ણાતોનું માનીએ તો દેશના લોકોની લોનની EMI ખાસ કરીને હોમ લોનની EMI ઓછી હશે. આ જ સપ્તાહમાં સામાન્ય લોકો માટે બીજી ભેટ હશે. થોડા દિવસો પહેલા દેશના નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે 12 લાખ રૂપિયાની વાર્ષિક આવકને ટેક્સમાંથી મુક્તિ આપી છે. હવે દેશના હોમ લોન ખરીદનારાઓને મોટી રાહત આપતા લોનની EMI ઓછી કરવામાં આવી છે. જો નિષ્ણાતોનું માનીએ તો બાકીની બેઠકોમાં લોન EMIમાં ઘટાડાનો ટ્રેન્ડ ચાલુ રહી શકે છે.

હોમ લોન લેનારાઓ માટે મહત્વનો નિર્ણય
RBIનો રેપો રેટ હોમ લોન અને અન્ય લોન પરના વ્યાજ દરો નક્કી કરવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. ઘર ખરીદવાનું પ્લાનિંગ કરી રહેલા લોકો આ મીટિંગના નિર્ણયની આતુરતાથી રાહ જુએ છે, કારણ કે તેનાથી તેમની લોન પર આપવામાં આવતા વ્યાજને અસર થશે. જો RBI રેપો રેટમાં વધારો કરે છે, તો બેંકો તેમની લોનના દરમાં વધારો કરે છે, જેના કારણે હોમ લોન મોંઘી થઈ જાય છે. તેનાથી વિપરીત જો આરબીઆઈ રેપો રેટ ઘટાડે છે, તો બેંકો તેમના લોનના દરમાં ઘટાડો કરી શકે છે, જેનાથી હોમ લોન સસ્તી થશે.

શું છે રેપો રેટ?
RBI દ્વારા બેંકોને જે દરે લોન આપવામાં આવે છે તેને રેપો રેટ કહેવામાં આવે છે. રેપો રેટમાં વધારાનો અર્થ એ છે કે બેંકોને આરબીઆઈ પાસેથી મોંઘા દરે લોન મળશે. તેનાથી હોમ લોન, કાર લોન અને પર્સનલ લોન વગેરે પર વ્યાજ દરો વધશે, જેની સીધી અસર તમારી EMI પર પડશે.

વ્યાજ દરોમાં 25થી 50 બેસિસ પોઈન્ટ્સ ઓછી થવાની આશા
MPC આ મીટિંગ આરબીઆઈના નવા ગવર્નર સંજય મલ્હોત્રા માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. તેમણે ડિસેમ્બરમાં રિઝર્વ બેંકના ગવર્નરનું પદ સંભાળ્યું હતું. તેઓ ભૂતપૂર્વ ગવર્નર શક્તિકાંત દાસ કરતાં નરમ વલણ અપનાવે તેવી અપેક્ષા છે. શક્તિકાંત દાસે છેલ્લા બે વર્ષથી વ્યાજ દરમાં કોઈ ફેરફાર કર્યો ન હતો. બ્લૂમબર્ગના સર્વે અનુસાર, મોટાભાગના અર્થશાસ્ત્રીઓનું અનુમાન છે કે આ વખતે આરબીઆઈ રેપો રેટમાં 25 બેસિસ પોઈન્ટનો ઘટાડો કરી શકે છે, જેના કારણે તે ઘટીને 6.25% થઈ જશે. કેટલાક નિષ્ણાતો 50 બેસિસ પોઈન્ટ સુધીના કટની પણ અપેક્ષા રાખી રહ્યા છે.

બે વર્ષથી રેપો રેટ 6.50%ના સ્તરે સ્થિર
આરબીઆઈએ ફેબ્રુઆરી 2023 થી પોતાની નીતિગત પોલિસી રેપો રેટ  6.50% ના સ્તરે સ્થિર રાખ્યો છે. અગાઉ ડિસેમ્બર 2024 માં દ્વિ-માસિક નાણાકીય નીતિની બેઠકમાં છ સભ્યોની નાણાકીય નીતિ સમિતિ (MPC) એ 11મી વખત રેપો રેટને યથાવત રાખવાનો નિર્ણય લીધો હતો. ફુગાવાના દરને ધ્યાનમાં રાખીને સમિતિના છમાંથી ચાર સભ્યોએ જૂના સ્તરે વ્યાજદર જાળવી રાખવાની તરફેણમાં મતદાન કર્યું હતું. આ પહેલા મે 2020માં સેન્ટ્રલ બેંકે રેપો રેટ 0.40 ટકા ઘટાડીને 4 ટકા કર્યો હતો. તેનો હેતુ એ સુનિશ્ચિત કરવાનો હતો કે અર્થવ્યવસ્થા કોવિડ મહામારી અને ત્યારબાદના લોકડાઉનના સંકટનો સામનો કરી શકવાનું હતું.

રેપો રેટ અને મોંઘવારી વચ્ચેનો સંબંધ
આરબીઆઈ મોંઘવારી નિયંત્રણ કરવા માટે રેપો રેટનો પણ ઉપયોગ કરે છે. જ્યારે અર્થવ્યવસ્થા ઝડપથી વધી રહી હોય છે અને મોંઘવારી વધે છે, ત્યારે સેન્ટ્રલ બેંક રેપો રેટમાં વધારો કરીને ખર્ચને નિયંત્રિત કરે છે. તેનાથી વિપરીત જ્યારે અર્થવ્યવસ્થા મંદી તરફ આગળ વધી રહી હોય છે, ત્યારે RBI રેપો રેટમાં ઘટાડો કરીને ખર્ચ અને રોકાણને પ્રોત્સાહન આપે છે.