ભારતીય રેલવેનું એન્જિન કેટલી એવરેજ આપે છે? જાણીને તમામ અફવાઓ પર મૂકાશે પૂર્ણવિરામ

નવી દિલ્હી: ભારતીય રેલ્વે (Indian Railway) વિશ્વનું ચોથું સૌથી મોટું રેલ નેટવર્ક છે. ટ્રેનમાં દરેક વર્ગની વ્યક્તિ મુસાફરી કરે છે. તમને જણાવી દઈએ કે ભારતીય રેલવેમાં હાલની ટ્રેનો ઇલેક્ટ્રિક, ડીઝલ અને સ્ટીમ એન્જિન પર ચાલે છે. સ્ટીમ ટ્રેનોનો ઉપયોગ નહિવત હોવા છતાં, તે ફક્ત ખાસ પ્રસંગોએ જ ચલાવવામાં આવે છે. પરંતુ ઘણી ટ્રેનો ડીઝલ પર ચાલે છે. શું તમે જાણો છો ડીઝલ ટ્રેનની માઈલેજ કેટલી છે? ચાલો કહીએ.

ટ્રેનની માઈલેજ જાણતા પહેલા એ જાણવું જરૂરી છે કે ડીઝલ ટ્રેનની ટાંકી કેટલા લીટરની છે. તમને જણાવી દઈએ કે ડીઝલ એન્જિનની ક્ષમતા અનુસાર તેમની ટેન્કને ત્રણ કેટેગરીમાં વહેંચવામાં આવી છે. 5000 Ltr, 5500 Ltr અને 6000 Ltr. ડીઝલ એન્જિનમાં પ્રતિ કિલોમીટર સરેરાશ વાહનના લોડના આધારે નક્કી કરવામાં આવે છે. 

ડીઝલ એન્જિન માઇલેજ ઘણા પરિબળો પર આધાર રાખે છે. જો ડીઝલ એન્જિન પર ચાલતી 12 કોચની પેસેન્જર ટ્રેનની વાત કરીએ તો તે 6 લીટરમાં એક કિલોમીટરની માઈલેજ આપે છે. બીજી તરફ, જો ડીઝલ એન્જિન 24 કોચની એક્સપ્રેસ ટ્રેન સાથે મુસાફરી કરી રહ્યા હોય, તો ત્યારે પણ 6 લિટર પ્રતિ કિલોમીટરની માઈલેજ આપે છે. આ સિવાય જો કોઈ એક્સપ્રેસ ટ્રેન 12 કોચ સાથે મુસાફરી કરે છે તો તેની માઈલેજ 4.50 લિટર પ્રતિ કિલોમીટર થઈ જાય છે.

પેસેન્જર ટ્રેન અને એક્સપ્રેસ ટ્રેનના માઇલેજ વચ્ચેનો તફાવત એટલા માટે હોય છે કારણ કે પેસેન્જર ટ્રેન તમામ સ્ટેશનો પર થોભે છે. જેના કારણે તેમાં બ્રેક અને એક્સીલેટરનો વધુ ઉપયોગ કરવો પડે છે. આવી સ્થિતિમાં એક્સપ્રેસ ટ્રેનની સરખામણીમાં પેસેન્જર ટ્રેનનું માઇલેજ ઓછું થાય છે. જ્યારે, એક્સપ્રેસ ટ્રેનોના સ્ટોપ ખૂબ ઓછા છે અને જેના કારણે બ્રેક્સ અને એક્સિલરેટરનો ઉપયોગ પણ ઓછો કરવો પડે છે.

માલગાડી ટ્રેનમાં કોચની સંખ્યા અને ટ્રેનમાં લઈ જવામાં આવતા સામાનના આધારે માઈલેજ નક્કી કરવામાં આવે છે. તે દરેક ટ્રેન અનુસાર નક્કી કરવામાં આવે છે, જેનો ચોક્કસ અંદાજ લગાવવો મુશ્કેલ છે. એટલે કે જે માલસામાન ટ્રેન પર વધુ ભાર હશે, તેનું માઈલેજ તે પ્રમાણે ઓછું હશે.

તમે જોયું જ હશે કે સ્ટેશન પર ટ્રેન ગમે તેટલી લાંબી ઊભી હોય, તેનું એન્જિન બંધ થતું નથી. ડીઝલ એન્જિન ચાલુ રાખવા પાછળ બે સૌથી મોટા કારણો છે. પહેલું કારણ એ છે કે ડીઝલ એન્જિનને પાવર ઓફ કર્યા પછી, બ્રેક પાઇપનું દબાણ ખૂબ જ ઓછું થઈ જાય છે, જે સમાન ક્ષમતા પર પાછા આવવામાં ઘણો સમય લે છે. આ સિવાય બીજું કારણ એ છે કે સામાન્ય રીતે ડીઝલ એન્જિન શરૂ થવામાં 20-25 મિનિટનો સમય લાગે છે. તેથી ડીઝલ એન્જિનને બંધ કરવાને બદલે તેને ચાલુ રાખવાનું યોગ્ય માનવામાં આવે છે.

તમે ઘણીવાર લોકોને કહેતા સાંભળ્યા હશે કે બંધ એન્જિન ચાલુ કરવા માટે 40 થી 50 લીટર ડીઝલનો ખર્ચ થાય છે. તો અમે તમને જણાવી દઈએ કે એન્જીન સ્ટાર્ટ કરતી વખતે ડીઝલનો ખર્ચ થતો નથી, તે એ રીતે સ્ટાર્ટ થાય છે જે રીતે મોટરસાઈકલ કે કાર સ્ટાર્ટ થાય છે.