CBI ଓ CID ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ କ’ଣ? ଜାଣନ୍ତୁ କାହା ପାଖରେ ରହିଛି ଅଧିକ ପାୱାର

CBI vs CID: ଜନସଂଖ୍ୟା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଭାରତ ହେଉଛି ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଦେଶ । ଏଠାରେ ଅପରାଧୀକ ମାମଲା ମଧ୍ୟ ପ୍ରତିଦିନ ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ପଞ୍ଜିକୃତ ହୋଇଥାଏ । ମାମଲାର ସମାଧାନ ତଥା ନ୍ୟାୟ ପ୍ରଦାନ କରିବାପାଇଁ CBI ଓ CID ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ ।

CBI vs CID: ଭାରତର ଅପରାଧର ସ୍ତରକୁ ରୋକିବାରେ ଦେଶର ଯାଞ୍ଚକାରୀ ସଂସ୍ଥା ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ। ଯେତେବେଳେ ଏହି ମାମଲା ସ୍ଥାନୀୟ ପୋଲିସ ଦ୍ୱାରା ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ନହୁଏ, ସେତେବେଳେ ସରକାର ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକୁ ସିବିଆଇକୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରନ୍ତି । ବାସ୍ତବରେ, ସିଆଇଡି ଓ ସିବିଆଇ ହେଉଛି ଆଇନ ଶୃଙ୍ଖଳା ଏଜେନ୍ସିର ଏକ ଅଂଶ, ଯାହା ଅପରାଧର ତଦନ୍ତ ଓ ମୁକାବିଲା କରିବାରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ । ସିଆଇଡି ସ୍ଥାନୀୟ ସ୍ତରରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ, ନିଜ ଅଧୀନରେ ଥିବା ମାମଲା ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଇଥାଏ । ସିବିଆଇ ହେଉଛି ଏକ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଏଜେନ୍ସି, ଯାହାକି ସମଗ୍ର ଭାରତ ଉପରେ ପ୍ରାଧିକରଣ ରହିଛି, ଜାତୀୟ ମାମଲାକୁ ମଧ୍ୟ ଦେଖିଥାଏ । ଉଭୟ ଏଜେନ୍ସି ନିଜ ନିଜ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷେତ୍ରରେ ଆଇନ ଶୃଙ୍ଖଳା ଓ ନ୍ୟାୟ ବଜାୟ ରଖିବାରେ ଯଥେଷ୍ଟ ସହଯୋଗ କରନ୍ତି ।

ଏହା ହେଉଛି CID ର ବାସ୍ତବତା
CID ମୂଳତଃ ଭାରତରେ ରାଜ୍ୟ ପୋଲିସ୍ ୱିଙ୍ଗର ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ୱିଙ୍ଗ୍ । ରାଜ୍ୟ ପୋଲିସ ପ୍ରଶାସନ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି କ୍ରାଇମ ବ୍ରାଞ୍ଚ (ସିବି-ସିଆଇଡି), ଆଣ୍ଟି ନାର୍କୋଟିକ୍ସ ଓ ଅପରାଧ, ତଦନ୍ତ, ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ ଏବଂ ଅପରାଧିକ ଗୁପ୍ତଚର ସଂଗ୍ରହ ସହ ଜଡିତ ବିଭିନ୍ନ ବିଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଛି । ଭାରତର ଅଧିକାଂଶ ରାଜ୍ୟର ଗୁପ୍ତଚର ଓ ସଚେତନତା ବିଭାଗ ଏହାର ଉତ୍ପତ୍ତି CID ୱିଙ୍ଗରୁ ଜାଣିହୁଏ ।

CBI ପାଖରେ ରହିଛି ଅଧିକ ପାୱାର 
ସିବିଆଇ (ସେଣ୍ଟ୍ରାଲ୍ ବ୍ୟୁରୋ ଅଫ୍ ଇନଭେଷ୍ଟିଗେସନ୍) ହେଉଛି ଭାରତର ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଯାଞ୍ଚକାରୀ ସଂସ୍ଥା ଓ ସମଗ୍ର ଭାରତରେ ଏହାର ଉପସ୍ଥିତି ରହିଛି । ଯଦିଓ ଏହା ଦିଲ୍ଲୀ ପୋଲିସର ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ୟୁନିଟ୍ ଭାବରେ ୧୯୪୬ ମସିହାରେ ଦିଲ୍ଲୀ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପୋଲିସ୍ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଅଧିନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା, ୧୯୬୩ ମସିହାରେ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଏକ ରିଜୋଲ୍ୟୁସନ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଏହା ବର୍ତ୍ତମାନର ନାମ ପାଇଥିଲେ । ସିବିଆଇ ଅପରାଧ ଯାଞ୍ଚ, ଦୁର୍ନୀତି ନିବାରଣ, ଅର୍ଥନୌତିକ ଅପରାଧ ଓ ଠକେଇ ଆଦି ମାମଲାକୁ ସମାଧାନ କରିବାରେ ଏକ୍ସପର୍ଟ । ଯେତେବେଳେ ଦେଶର କୌଣସି ବଡ଼ ମାମଲାର ସମାଧାନ କରିବାକୁ ପଡେ, ଯାହା ସ୍ଥାନୀୟ ପୋଲିସ କରିପାରି ନଥାଏ, ସେତେବେଳେ ଭାରତ ସରକାର ଏହି ଏଜେନ୍ସିକୁ ଦାୟିତ୍ୱ ଦିଅନ୍ତି ।