EVM-VVPAT ମାମଲାର ଶୁଣାଣି କରି ଏହି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ରାୟ ଦେଲେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ

Supreme Court On EVM: ଶେଷ ଶୁଣାଣି ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ବେଞ୍ଚ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗରେ ହାଜର ହୋଇଥିବା ଓକିଲ ମନିନ୍ଦର ସିଂଙ୍କୁ ଇଭିଏମ୍‌ର କାର୍ଯ୍ୟ ତଥା ଏହାର ସଂରକ୍ଷଣ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସମସ୍ତ ତଥ୍ୟ କୋର୍ଟରେ ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ କହିଥିଲେ। ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗର ଓକିଲଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ କୋର୍ଟ ପଚାରିଥିଲେ ଯେ ଇଭିଏମ୍‌ରେ ଟାମ୍ପରିଂ କରିଥିବା ଦୋଷୀଙ୍କୁ ଦଣ୍ଡିତ କରିବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କ’ଣ?

EVM-VVPAT issue: ଭିଭିପିଏଟ୍ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ମାମଲା ଗୁରୁବାର ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟରେ ଶୁଣାଣି ହୋଇଥିଲା। ଏହି ସମୟରେ ନିର୍ବାଚନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଶୁଦ୍ଧତା ରହିବା ଉଚିତ ବୋଲି କୋର୍ଟ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗଙ୍କୁ କହିଛନ୍ତି। ମୁକ୍ତ ଓ ନିରପେକ୍ଷ ନିର୍ବାଚନ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ନିଆଯାଇଥିବା ପଦକ୍ଷେପଗୁଡିକର ସବିଶେଷ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିବାକୁ କୋର୍ଟ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗଙ୍କୁ କହିଛନ୍ତି। ଜଷ୍ଟିସ ସଞ୍ଜୀବ ଖାନ୍ନା ଓ ଜଷ୍ଟିସ ଦୀପନଙ୍କର ଦତ୍ତଙ୍କ ଏକ ଖଣ୍ଡପୀଠ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହା ଏକ ନିର୍ବାଚନ ପ୍ରକ୍ରିୟା। ଏଥିରେ ଶୁଦ୍ଧତା ରହିବା ଉଚିତ୍। କେହି ଭୟ କରିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ ଯେ ଯାହା ସମ୍ଭାବନା ଅଛି ତାହା କରାଯାଉନାହିଁ।

VVPAT ସହିତ ଦିଆଯାଇଥିବା ଭୋଟର ଭେରିଫିକେସନ୍ ପାଇଁ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟର ବେଞ୍ଚ ଶୁଣାଣିରେ ଉପସ୍ଥିତ ଥିବା ECI ଅଧିକାରୀ ଇଭିଏମ୍ ଓ ଭିଭିପ୍ୟାଟ୍ କାର୍ଯ୍ୟ ବିଷୟରେ ବୁଝାଇଥିଲେ। ଏହାପୂର୍ବରୁ ମଙ୍ଗଳବାର ଦିନ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ଯେଉଁମାନେ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ଭୋଟିଂ ମେସିନ୍ (ଇଭିଏମ୍) କୁ ସମାଲୋଚନା କରୁଛନ୍ତି ସେମାନଙ୍କୁ ନିନ୍ଦା କରିଥିଲେ। କୋର୍ଟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଦେଶରେ ନିର୍ବାଚନ କରିବା ଏକ ବଡ ଆହ୍ୱାନ, ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଆମେ ସିଷ୍ଟମକୁ ପଛକୁ ନେବା ଉଚିତ ନୁହେଁ। ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ତାଙ୍କ ବକ୍ତବ୍ୟରେ ବାଲାଟ ପେପର ବ୍ୟବହାର କରି ବାଲାଟ ବକ୍ସ ଲୁଟ ହୋଇଥିବା ସମୟ ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି।

ଏହା କହିଛନ୍ତି ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ 
ଏନଜିଓ ଏଡିଆର ଦାଖଲ କରିଥିବା ଆବେଦନ ଶୁଣାଣି ବେଳେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ଏହି ରାୟ ଦେଇଛନ୍ତି। ବାସ୍ତବରେ, ଇଭିଏମରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ଭୋଟର ୧୦୦% କ୍ରସ୍ ଯାଞ୍ଚ VVPAT ମେସିନ୍ ସହିତ କରାଯିବା ଆବଶ୍ୟକ ବୋଲି ଆବେଦନକାରୀ ଦାବି କରିଛନ୍ତି, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଭୋଟର ଜାଣିପାରିବେ ଯେ ସେ ସଠିକ୍ ଭୋଟ୍ ଦେଇଛନ୍ତି।

ଏହି ଆବେଦନପତ୍ରରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ଅନେକ ୟୁରୋପୀୟ ଦେଶ ମଧ୍ୟ ଇଭିଏମ୍ ବ୍ୟବହାର କରି ବାଲାଟ୍ ପେପର ଭୋଟିଂକୁ ଫେରିଛନ୍ତି। ଏହା ଉପରେ ଜଷ୍ଟିସ ସଞ୍ଜୀବ ଖାନ୍ନା ଓ ଜଷ୍ଟିସ ଦୀପଙ୍କର ଦତ୍ତ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଦେଶରେ ନିର୍ବାଚନ କରିବା ଏକ ବଡ଼ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ ଏବଂ କୌଣସି ୟୁରୋପୀୟ ଦେଶ ଏହା କରିପାରିବେ ନାହିଁ।

ବେଞ୍ଚ କ’ଣ କହିଛନ୍ତି?
ବେଞ୍ଚ କହିଛି ଯେ ଆପଣ ଜର୍ମାନୀ ବିଷୟରେ କହୁଛନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ସେଠାରେ ଜନସଂଖ୍ୟା କ’ଣ? ମୋର ଘର ବୋଙ୍ଗଲରେ ଜର୍ମାନୀ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ଜନସଂଖ୍ୟା ଅଛି। ନିର୍ବାଚନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଆମର ବିଶ୍ୱାସ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ ଓ ଏହାକୁ ପଛକୁ ଟାଣିବା ଦରକାର ନାହିଁ।
ବେଞ୍ଚ କହିଛି ଯେ ଭାରତରେ ପ୍ରାୟ ୯୮ ପ୍ରତିଶତ ପଞ୍ଜିକୃତ ଭୋଟର ଅଛନ୍ତି। ଭୋଟ୍ ଗଣନାରେ କିଛି ଅନିୟମିତତା ହୋଇପାରେ, ଯାହାକୁ ସଂଶୋଧନ କରାଯାଇପାରିବ।
ଜଷ୍ଟିସ୍ ଖାନ୍ନା କହିଛନ୍ତି ଯେ ଇଭିଏମ୍ ନଥିବା ସମୟ ମଧ୍ୟ ଆମେ ଦେଖିଛୁ। ସେହି ସମୟରେ କ’ଣ ଘଟିଥିଲା ଆମକୁ କହିବାର କୌଣସି ଆବଶ୍ୟକତା ନାହିଁ। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ କୌଣସି ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ମନୁଷ୍ୟର ହସ୍ତକ୍ଷେପ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ ଓ ପକ୍ଷପାତର ସମ୍ଭାବନା ଅଛି, କିନ୍ତୁ କୌଣସି ମନୁଷ୍ୟର ହସ୍ତକ୍ଷେପ ବିନା ଯନ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ସଠିକ୍ ଭାବରେ କାମ କରେ।

ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗଙ୍କୁ ପଚରାଯାଇଥିଲା ଏହି ପ୍ରଶ୍ନ
ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗଙ୍କ ତରଫରୁ ହାଜର ହୋଇଥିବା ଓକିଲ ମନିନ୍ଦର ସିଂଙ୍କୁ ଇଭିଏମ୍ କାର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ସଂରକ୍ଷଣ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସମସ୍ତ ତଥ୍ୟ କୋର୍ଟରେ ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ କହିଛନ୍ତି। ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗର ଓକିଲଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ କୋର୍ଟ ପଚାରିଛନ୍ତି ଯେ ଇଭିଏମ୍‌ରେ ଟାମ୍ପରିଂ କରିଥିବା ଦୋଷୀଙ୍କୁ ଦଣ୍ଡ ଦେବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କ’ଣ?

ଆବେଦନକାରୀରେ କ’ଣ ଦାବି ରହିଛି?
ଆବେଦନକାରୀଙ୍କ ଓକିଲ ପ୍ରଶାନ୍ତ ଭୂଷଣ ଅଭିଯୋଗ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଦୁଇଟି ସରକାରୀ କମ୍ପାନୀ ଭାରତ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ସ ଲିମିଟେଡ ଏବଂ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ସ କର୍ପୋରେସନ୍ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ବିଜେପି ସହ ଜଡିତ। ଅନ୍ୟ ଜଣେ ଆବେଦନକାରୀଙ୍କ ପରାମର୍ଶଦାତା ଦାବି କରିଛନ୍ତି ଯେ ୨୦୧୯ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନ ପରେ ଏକ ସଂସଦୀୟ କମିଟି ଇଭିଏମ୍ରେ ଅନିୟମିତତା ହୋଇଛି, କିନ୍ତୁ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କୌଣସି ଉତ୍ତର ଦେଇ ନାହାଁନ୍ତି। ଦୁଇ ଘଣ୍ଟାର ଦୀର୍ଘ ଶୁଣାଣି ସମୟରେ ଅନେକ ଆବେଦନକାରୀ କୋର୍ଟରେ ନିଜର ମତ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ।