પંજાબનું આર્થિક સ્વાસ્થ્ય સૌથી ખરાબ, કેરળ-પશ્ચિમ બંગાળ પણ ખૂબ બીમાર, નીતિ આયોગે 18 રાજ્યોના ડેટા કર્યા જાહેર, જાણો ગુજરાતની સ્થિતિ

NITI Aayog Data: નીતિ આયોગે 18 મોટા રાજ્યોનો રાજકોષીય આરોગ્ય સૂચકાંક બહાર પાડ્યો. શુક્રવાર અને 24 જાન્યુઆરી 2025ના રોજ પ્રકાશિત થયેલ, સૂચકાંક જીડીપી, વસ્તી વિષયક, જાહેર ખર્ચ, આવક અને નાણાકીય સ્થિરતામાં તેમના હિસ્સાના આધારે રાજ્યોને રેન્ક આપે છે. નાણાકીય વર્ષ 2022-23ના વિશ્લેષણના આધારે પંજાબ આ ઇન્ડેક્સમાં સૌથી નીચે છે. અન્ય નીચેના પાંચ રાજ્યોમાં આંધ્રપ્રદેશ, પશ્ચિમ બંગાળ, કેરળ અને હરિયાણાનો સમાવેશ થાય છે.

રિપોર્ટ અનુસાર, પંજાબ ખર્ચની ગુણવત્તા, રાજકોષીય શિસ્ત અને દેવું સૂચકાંકની દ્રષ્ટિએ સૌથી ખરાબ પ્રદર્શન કરે છે, જ્યારે તે આવક સંગ્રહ અને દેવું ટકાઉપણુંમાં થોડું સારું ધરાવે છે. તે જ સમયે, ઓડિશાએ ડેટ ઇન્ડેક્સ અને ડેટ સસ્ટેનેબિલિટીમાં સૌથી વધુ રેન્કિંગ મેળવ્યું છે.

આ ઇન્ડેક્સ પાંચ મુખ્ય સૂચકાંકો પર આધારિત છે, જેમાં ખર્ચની ગુણવત્તા, આવકની વસૂલાત, રાજકોષીય શિસ્ત, દેવું સૂચકાંક અને દેવું ટકાઉપણું. ડેટા મુખ્યત્વે કોમ્પ્ટ્રોલર એન્ડ ઓડિટર જનરલ (CAG) પાસેથી લેવામાં આવે છે. ઓડિશા 67.8 પોઈન્ટ સાથે ટોચ પર છે, જ્યારે પંજાબ માત્ર 10.7 પોઈન્ટ સાથે તળિયે રહ્યું છે. ટોચના પાંચ રાજ્યોમાં ઓડિશા પછી છત્તીસગઢ, ગોવા, ઝારખંડ અને ગુજરાત આવે છે. તે જ સમયે, મહારાષ્ટ્ર અને ઉત્તર પ્રદેશ પણ ટોચના પ્રદર્શન કરનારાઓમાં સામેલ છે.

નીતિ આયોગે જણાવ્યું હતું કે ઓડિશાએ નીચી રાજકોષીય ખાધ, સારી દેવું પ્રોફાઇલ અને મજબૂત મૂડી ખર્ચ ગુણોત્તર જાળવી રાખ્યો છે. બીજી તરફ, પંજાબ, કેરળ અને પશ્ચિમ બંગાળ જેવા રાજ્યો નબળા મહેસૂલ સંગ્રહ, ઊંચા દેવા અને મોટા વ્યાજની ચૂકવણી જેવા પડકારોનો સામનો કરી રહ્યા છે.

અહેવાલ એ પણ દર્શાવે છે કે ઓડિશા, છત્તીસગઢ અને ગુજરાત જેવા રાજ્યો સતત સારું પ્રદર્શન કરી રહ્યા છે, જ્યારે પંજાબ, કેરળ અને પશ્ચિમ બંગાળ છેલ્લા નવ વર્ષથી નબળી નાણાકીય સ્થિતિમાં છે.