मुंबई : Aadhaar Latest News: आधार कार्ड हे भारतातील एक अनिवार्य दस्तऐवज आहे. त्याशिवाय देशात कोणतेही काम होऊ शकत नाही. UIDAI सुद्धा आधारशी संबंधित माहिती वेळोवेळी देते. सरकारने आधार पडताळणीबाबत (Aadhaar Verification) नवा नियम जारी केला आहे. हा नवा नियम आधारच्या ऑफलाइन पडताळणीशी संबंधित आहे. आता नवीन नियमानुसार, तुम्ही तुमचा आधार ऑफलाइन किंवा कोणत्याही इंटरनेटशिवाय किंवा ऑनलाइन पडताळण्यास सक्षम असाल.
सरकारने जारी केलेल्या नियमांनुसार, आता तुम्हाला व्हेरिफिकेशनसाठी डिजिटल स्वाक्षरी असलेले दस्तऐवज द्यावे लागणार आहेत. हे डिजिटल स्वाक्षरी केलेले दस्तऐवज आधारची सरकारी संस्था, भारतीय विशिष्ट ओळख प्राधिकरण (UIDAI) द्वारे जारी केले जावे. आम्ही तुम्हाला सांगतो की या डॉक्युमेंटवर यूजरच्या आधार क्रमांकाचे शेवटचे चार अक्षर दिलेले आहेत.
विशेष म्हणजे, सरकारने आधार (प्रमाणीकरण आणि ऑफलाइन पडताळणी) नियमावली, 2021 (विनियम) 8 नोव्हेंबर 2021 रोजी अधिसूचित केली. त्यानुसार 9 नोव्हेंबर 2021 रोजी अधिकृत वेबसाइटवर जारी करण्यात आली आहे. यामध्ये ई-केवायसीसाठी (e-kyc) आधारच्या ऑफलाइन पडताळणीची तपशीलवार प्रक्रिया सांगण्यात आली आहे. येथे KYC म्हणजे 'ग्राहक जाणून घ्या' जे पूर्णपणे इलेक्ट्रॉनिक असेल. त्यामुळे त्याचे नाव ई-केवायसी असे देण्यात आले आहे.
या नवीन नियमात, आधारधारकाला आधार ई-केवायसी पडताळणी प्रक्रियेसाठी कोणत्याही अधिकृत एजन्सीला आपला आधार पेपरलेस ऑफलाइन ई-केवायसी देण्याचा पर्याय देण्यात आला आहे. यानंतर एजन्सी आधारधारकाने दिलेला आधार क्रमांक आणि नाव, पत्ता इत्यादी केंद्रीय डेटाबेसशी जुळवेल. जुळणीबरोबर असल्याचे आढळल्यास पडताळणीची प्रक्रिया पुढे सुरु ठेवली जाते.
आधार पेपरलेस ऑफलाइन ई-केवायसी म्हणजे डिजिटल स्वाक्षरी असलेला दस्तऐवज जो UIDAI द्वारे जारी केला जातो. या दस्तऐवजात आधार क्रमांकाचे शेवटचे चार अक्षर, नाव, लिंग, पत्ता, जन्मतारीख आणि फोटो यांची माहिती आहे. सरकारने जारी केलेला हा नवीन नियम आधारधारकांना पडताळणी एजन्सीला नकार देण्याचा अधिकार देतो की, त्यांचा कोणताही ई-केवायसी डेटा संग्रहित केला जाऊ नये.
नियमांनुसार, UIDAI खालील प्रकारच्या ऑफलाइन पडताळणी सेवा प्रदान करेल.
- QR कोड पडताळणी
- आधार पेपरलेस ऑफलाइन ई-केवायसी पडताळणी
- ई-आधार पडताळणी
- ऑफलाइन पेपर आधारित पडताळणी
आधार पडताळणी पद्धती
ऑनलाइन आधार पडताळणीसाठी धारकांकडे इतर अनेक विद्यमान प्रणाली आहेत. ऑफलाइन पर्यायांसह उपलब्ध असलेल्या आधार पडताळणीच्या विविध पद्धती खालीलप्रमाणे आहेत.
- डेमोग्राफिक ऑथेंटिकेशन
- वन-टाइम पिन आधारित प्रमाणीकरण
- बायोमेट्रिक आधारित प्रमाणीकरण
- मल्टी फॅक्टर ऑथेंटिकेशन