ભારતમાં ગંગા તો પાકિસ્તાનમાં કઈ નદીમાં હિન્દુઓ કરે છે અસ્થિ વિસર્જન, ત્યાં કેમ મોંઘું છે અગ્નિસંસ્કાર કરવું? જાણો

Pakistan Hindu Cremation: ભારતમાં સનાતન ધર્મની પ્રાચીન પરંપરા અનુસાર અગ્નિસંસ્કાર પછી મૃતકોની અસ્થિઓને ગંગામાં પધરાવવામાં આવે છે, જેનાથી આત્માને શાંતિ મળે છે. તે જ સમયે, પાકિસ્તાનમાં રહેતા હિન્દુઓ માટે અંતિમ સંસ્કારની પ્રક્રિયા કંઈક અલગ છે. અહીંના હિંદુ સમુદાયે પોતાની અસ્થિયા સ્થાનિક નદીઓમાં વિસર્જન કરવાની હોય છે. પાકિસ્તાનમાં હિંદુઓની અસ્થિયા કઇ નદીમાં પધરાવવામાં આવે છે અને આ પ્રક્રિયામાં શા માટે ઘણો ખર્ચ થાય છે? 

પાકિસ્તાનમાં હિંદુઓની સ્થિતિ

મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર, પાકિસ્તાનમાં હિંદુ લઘુમતી સમુદાયની સ્થિતિ ચિંતાજનક છે. હિન્દુઓના અગ્નિસંસ્કારના નિયમિત સમાચારો સામે આવે છે, જે તેમની સામાજિક સ્થિતિ અને ધાર્મિક અધિકારો પર પ્રશ્નો ઉભા કરે છે. અહીં હિન્દુ સમુદાય માટે અગ્નિસંસ્કારની સુવિધા ઉપલબ્ધ છે, પરંતુ આ પ્રક્રિયા ભારત જેટલી સરળ નથી. સરકારી નીતિઓ પણ હિંદુઓને અંતિમ સંસ્કાર માટે જમીન આપે છે, પરંતુ તેમની સુવિધાઓમાં સુધારાની ખૂબ જ જરૂર છે.

અગ્નિસંસ્કારની પ્રક્રિયા અને પડકારો

પાકિસ્તાનમાં હિંદુઓના અંતિમ સંસ્કાર પરંપરાગત હિંદુ ધાર્મિક વિધિઓ અનુસાર કરવામાં આવે છે, પરંતુ તેની કિંમત અને ઉપલબ્ધતા એક મોટો પડકાર છે. પાકિસ્તાનમાં, સ્મશાન સામગ્રી અને સેવાઓ મોંઘી છે અને દરેક જિલ્લામાં સમાન રીતે ઉપલબ્ધ નથી. હિંદુ સમુદાયને તેમના મૃતકોના અંતિમ સંસ્કાર માટે ઘણી વાર રાહ જોવી પડે છે, જેના કારણે તેમની અસ્થિને વિસર્જન કરવાની પ્રક્રિયામાં વિલંબ થાય છે. આ પ્રક્રિયામાં થતા ખર્ચને કારણે, કેટલીકવાર પરિવારોને તેમના મૃતકોને દફનાવવામાં અથવા અગ્નિસંસ્કાર કરવામાં ઘણી આર્થિક મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડે છે.

અસ્થિ વિસર્જન ક્યાં થાય છે?

જેમ ભારતમાં ગંગામાં અસ્થિનું વિસર્જન કરવામાં આવે છે, તેવી જ રીતે પાકિસ્તાનમાં હિંદુઓની અસ્થિને સ્થાનિક નદીઓમાં વિસર્જન કરવામાં આવે છે. સિંધુ નદી પાકિસ્તાનમાં દેશની મુખ્ય નદી હોવાથી, હિન્દુ સમુદાયના લોકો ઘણીવાર સિંધુ નદીમાં તેમની અસ્થિ વિસર્જન કરે છે. સિંધુ નદી પાકિસ્તાનના સાંસ્કૃતિક અને ધાર્મિક લેન્ડસ્કેપમાં એક મહત્વપૂર્ણ સ્થાન ધરાવે છે, જે અહીંના હિન્દુઓ માટે અંતિમ સંસ્કારનું એક મહત્વપૂર્ણ કેન્દ્ર બની ગયું છે.

ખર્ચાળ પ્રક્રિયા

પાકિસ્તાનમાં અંતિમ સંસ્કારની પ્રક્રિયામાં ઘણો ખર્ચ થાય છે. લાકડું અને અન્ય આવશ્યક ચીજવસ્તુઓ જેવી સ્મશાન સામગ્રીની કિંમત હિંદુ પરિવારો પર ભારે આર્થિક દબાણ લાવે છે. આ સિવાય દરેક જિલ્લામાં અગ્નિસંસ્કારની સુવિધા ઉપલબ્ધ ન હોવાને કારણે ઘણી વખત હિન્દુ પરિવારોને અસ્થિ વિસર્જન માટે દૂર દૂર સુધી જવું પડે છે.

અસ્થિઓ ભારત લાવવામાં આવી

તાજેતરમાં, અહેવાલો સામે આવ્યા છે કે પાકિસ્તાનથી 400 થી વધુ કળશો ભારત લાવવામાં આવ્યા છે, જે હરિદ્વારમાં ગંગા નદીમાં વિસર્જન કરવામાં આવશે. આ અસ્થિઓ અટારી બોર્ડર થઈને ભારત પહોંચે છે. કરાચીના શ્રી પંચમુખી હનુમાન મંદિરના મહંત રામ નાથ મિશ્રા અનુસાર, આ અસ્થિઓ લગભગ 8 વર્ષ સુધી પાકિસ્તાનમાં રાખવામાં આવી હતી. આ સાંસ્કૃતિક સંગમ દર્શાવે છે કે જ્યાં એક તરફ ભારતમાં ગંગામાં વિસર્જનની પરંપરા છે, તો બીજી તરફ પાકિસ્તાનમાં પણ હિંદુ સમુદાય પોતાની પરંપરા જાળવી રાખવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યો છે. જો કે, તે ખર્ચાળ પ્રક્રિયાઓ અને ઉપલબ્ધતાના અભાવનો સામનો કરે છે.