महिलांनी का करु नये साष्टांग नमस्कार? याचे फायदे माहितीयेत?

शिक्षित होताना आपण अनेक आपल्या रुढी परंपरा मागे टाकत आहे. आधुनिकतेची कास धरताना आपण परंपरा आणि आपल्या मातीतील गोष्टींकडे सहज दुर्लक्ष करत आहेत. साष्टांग नमस्कार ही एक परंपरा असली तरीही यामागे एक शास्त्रशुद्ध कारण आहे. साष्टांग नमस्कार केल्याने वय, विद्या, यश आणि ताकद वाढते असं म्हटलं जातं. तसेच विज्ञानातही याचे अनन्य साधारण महत्त्व सांगितले आहे. पण महिलांना मात्र साष्टांग नमस्कार करु नये असं सांगितलं जातं. यामागचं कारण काय? 

साष्टांग नमस्कार करताना त्यामध्ये आदर प्रेम, दोन्ही गोष्टी अधोरेखित होतात. ज्यामध्ये लोकं जमिनीवर पूर्णपणे पोटावर झोपून नमस्कार करतात. पण आता असा साष्टांग नमस्कार फक्त देवाच्या समोर केला जातो. पण हीच आपली संस्कृती आहे. 

साष्टांग नमस्कार आसान 

साष्टांग नमस्कार हा एक प्रकारचा आसन आहे. ज्यामध्ये शरीराचा प्रत्येक भाग जमिनीला स्पर्श करतो. या मुद्रेतून त्या व्यक्तीने आपला अहंकार सोडल्याचे प्रतीक आहे. या आसनाद्वारे तुम्ही देवाला सांगता की, तुम्ही त्याला मदतीसाठी हाक मारत आहात. हे आसन तुम्हाला देवाच्या आश्रयाला घेऊन जाते. पण शास्त्रानुसार महिलांना हे आसन करण्यास मनाई आहे, याचे कारण काय? हे आपण पाहणार आहोत. 

याकरिता केला जातो विरोध 

हिंदू शास्त्रानुसार, स्त्रियांचा गर्भ आणि स्तन कधीच जमिनीला स्पर्श होऊ नयेत. कारण महिलांच्या गर्भात एक जीव असतो आणि स्तन त्या बाळाचे पोषण करतात. अशावेळी महिलांनी कायम आपल्या गर्भाची आणि स्तनांची काळजी घ्यावी. यामुळे स्तन आणि गर्भ जमिनीला स्पर्श होऊन नये या उद्देशाने हा विरोध केला जातो. यामुळे महिलांना साष्टांग नमस्कार करण्यास मनाई केली जाते. 

आरोग्यदायी फायदे

धार्मिक दृष्टीकोन सोडला तर साष्टांग नमस्काराचे आरोग्यदायी फायदे देखील आहे. अशा पद्धतीने नमस्कार केल्याने स्नायू पूर्णपणे मोकळे होतात. तसेच यामुळे स्नायूंमध्ये ताकद भरते. साष्टांग नमस्कार मणक्याची लवचिकता सुधारते आणि पाय आणि हातांचे स्नायू मजबूत करते. यामुळे पाय आणि खांद्यांची लवचिकता देखील वाढते. मुद्रेमुळे तुमचा अहंकार नष्ट होतो आणि तुम्हाला जमीन मिळते असेही म्हटले जाते.

अर्थ समजून घ्या 

अष्टांग - ज्यामध्ये जमिनीला शरीराच्या 8 भागांनी स्पर्श केला जातो - गुडघे, पोट, छाती, हात, कोपर, हनुवटी, नाक आणि मंदिरे.
साष्टांग- यामध्ये शरीराचे 6 अवयव - पाय, गुडघे, हात, हनुवटी, नाक आणि मंदिरे जमिनीला स्पर्श करतात.
पंचांग – यामध्ये शरीराचे 5अवयव – गुडघा, छाती, हनुवटी, मंदिर आणि कपाळ इत्यादी जमिनीला स्पर्श करतात.
दंडवत- यामध्ये शरीराच्या गुडघा आणि कपाळाला जमिनीला स्पर्श करणाऱ्या दोन भागांना स्पर्श केला जातो.
नमस्कार - हात जोडून आणि कपाळाला स्पर्श करून नमस्कार करणे.
अभिवादन - फक्त डोके टेकवून आणि हात जोडून त्यांच्या छातीला स्पर्श करून इतरांना अभिवादन करणे.