ગુજરાતના આ ગામના લોકો ઉત્તરાયણ ઉજવતા નથી, પતંગ ન ચગાવવાનો કર્યો નિર્ણય, કારણ જાણીને વખાણ કરશો

Vadodara News : ગુજરાતના વડોદરાથી 20 કિમી દૂર આવેલું છે લુણા ગામ, જ્યાં એક સમયે પતંગ ઉત્સવની ઉત્સાહભેર ઉજવણી કરવામાં આવતી હતી. તે હવે વિદેશી પક્ષીઓના સંરક્ષણ માટે એક ઉદાહરણ બની ગયું છે. આ ગામના લોકોએ સારસ પક્ષીની સલામતી માટે પતંગ ઉડાવવાનું છોડી દીધું છે. આ પક્ષીઓ દર શિયાળામાં ગામના તળાવની આસપાસના વૃક્ષો પર પોતાનો માળો બનાવે છે. ગ્રામજનોની આ પહેલથી પક્ષીઓ અને મનુષ્ય વચ્ચે અનોખો સંબંધ સર્જાયો છે.

તમને જણાવી દઈએ કે લુણા ગામમાં ઉત્તરાયણનો તહેવાર હંમેશા પતંગ ઉડાડવાનો પર્યાય રહ્યો છે. 14 જાન્યુઆરીએ આકાશ રંગબેરંગી પતંગોથી ભરાઈ જતું હતું, પરંતુ ચાર વર્ષ પહેલાં રંગીન સારસના આગમનથી બધું બદલાઈ ગયું હતું. આ પક્ષીઓને જોઈને ગ્રામજનોએ પતંગબાજી છોડી દેવાનું નક્કી કર્યું. તેઓ ઇચ્છતા ન હતા કે પતંગના દોરા આ નાજુક પક્ષીઓને નુકસાન પહોંચાડે.

આ ગામમાં દર વર્ષે 300 થી વધુ સારસ આવે છે
લુણા ગામમાં દર વર્ષે અનેક વિદેશી પક્ષીઓ ડિસેમ્બર અને જાન્યુઆરીના મહિના દરમિયાન આવે છે. 2,000ની વસ્તી ધરાવતા આ ગામમાં દર શિયાળામાં 300 થી વધુ પેઇન્ટેડ સારસ આવે છે. ગામમાં રહેતો મયુર કહે છે કે મને પતંગ ઉડાવવાનો ખૂબ જ શોખ છે, પરંતુ છેલ્લા બે વર્ષથી મેં એક પણ પતંગ ઉડાવી નથી. હું ઉત્તરાયણ દરમિયાન ટેરેસ પર જાઉં છું, પરંતુ માત્ર સારસ પર નજર રાખવા, જેથી પતંગોથી તેમને ખલેલ ન પહોંચે તે જોવા માટે.

કેટલાક ગ્રામજનો બપોરે પતંગ ઉડાવે છે
કેટલાક ગ્રામજનો જે પોતાને પતંગ ઉડાવવાથી રોકી શકતા નથી તેઓ બપોરે પતંગ ઉડાવે છે, આ એ સમય છે જેમાં પક્ષીઓ આરામ કરતા હોય છે. સારસ દાયકાઓથી ગામના તળાવની આજુબાજુના વૃક્ષો પર રહેઠાણ બનાવે છે. અગાઉ ગામના લોકો તેમના વિશે વધુ જાણતા ન હતા. પાદરા તાલુકામાં જીવરક્ષક માટે સોસાયટી ચલાવતા પ્રવીણ આર્ય અને તેમના પુત્ર રૂપેશે જણાવ્યું હતું કે લગભગ 10 વર્ષ પહેલાં અમે ગામમાં રંગીન સારસ વિશે જાગૃતિ કાર્યક્રમો યોજવાનું શરૂ કર્યું હતું અને લોકોને સમજાવ્યું હતું કે આપણે આ પક્ષીઓનું સંરક્ષણ કેવી રીતે કરવું જોઈએ.

આ રીતે પક્ષીઓ સાથે ઊંડો સંબંધ બંધાયો
ધીમે ધીમે ગામલોકોએ આ પક્ષીઓ સાથે ઊંડો સંબંધ કેળવ્યો અને તેમની સંભાળ લેવાનું શરૂ કર્યું. આર્યએ જણાવ્યું કે લગભગ ત્રણ વર્ષ પહેલા કેટલાક લોકો ચોરીછૂપીથી રાત્રે ગામમાં આવતા હતા અને સારસનો શિકાર કરતા હતા. જ્યારે ગ્રામજનોને આ અંગેની જાણ થઈ ત્યારે તેઓએ એક ટીમ બનાવી અને જે વિસ્તારોમાં સ્ટોર્ક માળા બાંધતા હતા ત્યાં રાત્રે પેટ્રોલિંગ શરૂ કર્યું. છેવટે, શિકાર બંધ થયો.

પાદરા તાલુકામાં આવતા વિદેશી પક્ષીઓમાં ઘરખમ વધારો જોવા મળે છે. પાદરા તાલુકાના વિવિધ ગામોમાં શિયાળાની ઋતુ શરૂ થાય કે તરત જ વિદેશી મહેમાનોનું આગમન થઈ જતું હોય છે. છેલ્લા ૨૦ વર્ષથી આ વિદેશી પક્ષીઓ પાદરાના લુણા, મુવાલ, માસર જેવા વિવિધ ગામોના તળાવોમાં આ પક્ષીઓ પ્રજનન અર્થે આવતા હોય છે. જે પક્ષીઓ શિયાળા દરમિયાન પોતાના માળામાં ઇંડા મૂકી તેને સેવીને બચ્ચાઓનો ઉછેર કરતા હોય છે. જ્યારે હાલના વર્ષે લુણા ગામે વિદેશી પક્ષીઓ (migrated birds) નો જમાવડો જોવા મળી રહ્યો છે. ખાસ કરીને વાત કરીએ તો, લુણા ગામે ચાલુ વર્ષે પેઇન્ટેડ સ્ટોર્ક, નળી બગલો, ગજ પાવ, નટકો, બ્રાહ્મણી બતક, કાજીયો, જળ મુરઘો, કાકન સાર, ફાટી ચાંચ, સ્પૂન બિલ (ચમચો), કાળી ચાંચનો ઢોક જેવા વિવિધ પક્ષીઓ આવી ચૂક્યા છે. ત્યારે લુણા ગામ ખાતે પક્ષીઓના કલરવમાં વધારો થયો છે. જ્યારે લુણા ગામે વાઈલ્ડલાઈફ ફોટોગ્રાફર સહિતના લોકોનો જમાવડો જોવા મળતો હોય છે. ત્યારે પ્રાણી જીવ રક્ષક સંસ્થાના રોકી આર્ય જણાવે છે કે, જે પક્ષીઓ આવી રહ્યા છે, તેમાં વિદેશી સહિત હવે ભારતીય પક્ષીઓ પણ આ વર્ષે જોવા મળી રહ્યા છે. અલગ અલગ પ્રકારના 8 થી વધુ જાતિના પક્ષીઓ હાલ ચાલુ વર્ષે લુણા ગામે પહોંચ્યા છે.