Rare Golden Blood : हे रक्त फक्त 43 लोकांकडेच आहे; जाणून घ्या या दुर्मिळ रक्ताबद्दल माहिती

मुंबई : जगातील दुर्मिळ रक्तगट (Rarest Blood) कोणता आहे हे तुम्हाला माहीत आहे का? अशा रक्ताला शास्त्रज्ञ त्याला गोल्डन ब्लड (Golden Blood) म्हणतात. हे जगातील 50 पेक्षा कमी लोकांमध्ये आढळते. या रक्तगटाच्या लोकांना रक्ताची गरज भासल्यास त्यांना मोठ्या समस्यांना सामोरे जावे लागते. कारण अशी माणसे जगात इतकी कमी आहेत की त्यांना शोधणे फार कठीण आहे. त्यामुळे अशा लोकांना जर आयुष्यात रक्ताची गरज भासली तर, खुप मोठी समस्या निर्माण होऊ शकते.

गोल्डन ब्लड (Golden Blood) म्हणजे काय?

ज्या लोकांचे Rh फॅक्टर शून्य म्हणजे null असतो, त्यांच्या शरीरात गोल्डन ब्लड असते.  या प्रकारचे रक्त असलेल्या लोकांच्या Rh प्रणालीमध्ये 61 संभाव्य एंटीजनची कमतरता असते. त्यामुळे या रक्तगट असेल्या लोकांचे आयुष्य हे तलवारीच्या धारेवर असते.

जगात फक्त 43 लोकांकडे हे रक्त आहे

bigthink.com च्या मते, जगात फक्त 43 लोक आहेत ज्यांचे हे गोल्डन ब्लड आहे. प्रथम 1961 मध्ये ही गोष्ट उघड झाली. जेव्हा स्थानिक ऑस्ट्रेलियन गर्भवती महिलेच्या रक्ताची चाचणी घेण्यात आली, तेव्हा या महिलेच्या पोटात असणाऱ्या मुलाच्या रक्तात Rh-null अढळलं, ज्यामुळे डॉक्टरांना वाटलं की, तिच्या पोटातील बाळाचा मृत्यू झाला आहे.

1909 मध्ये रक्ताचे वर्गीकरण

आपल्या पूर्वजांना रक्ताबद्दल फारशी माहिती नव्हती. त्यांना एवढंच माहीत होतं की, रक्त शरीरात असेल तर चांगलं, बाहेर आलं तर वाईट. शेकडो वर्षे कोणालाही याबद्दल काहीही माहिती नव्हते. परंतु 1901 मध्ये ऑस्ट्रियन डॉक्टर कार्ल लँडस्टेनर यांनी रक्ताचे वर्गीकरण करण्यास सुरुवात केली. 1909 मध्ये त्यांनी सांगितले की, रक्ताचे चार प्रकार आहेत. ते म्हणजे A, B, AB आणि O. या कामासाठी त्यांना 1930 मध्ये नोबेल पारितोषिक मिळाले.

रक्तात काय असतं?

कोणत्याही जीवाच्या रक्तात साधारणपणे चार गोष्टी आढळतात. लाल रक्तपेशी (RBC), ते संपूर्ण शरीरात ऑक्सिजन प्रसारित करतात, कार्बन डायऑक्साइड बाहेर काढतात. पांढऱ्या रक्त पेशी (WBC) त्या शरीराला कोणत्याही प्रकारच्या बाह्य किंवा अंतर्गत संसर्गापासून वाचवण्याचा प्रयत्न करतात. प्लेटलेट्स हे कण आहेत जे रक्त गोठण्यास मदत करतात. प्लाझ्मा म्हणजे क्षार आणि एन्झाईम्सचा संवाद साधणारा द्रव.

रक्तातील एंटिजन म्हणजे काय?

रक्तामध्ये एंटिजन प्रथिने (Blood Antigen Proteins) असतात, जी अनेक कार्ये करतात. ते बाहेरच्या घुसखोरीची माहिती देतात. रोगप्रतिकार शक्ती मजबूत करण्याचे काम करते. संसर्गापासून संरक्षण करण्यास मदत करा. जर एंटिजन नसेल तर आपली रोगप्रतिकारक शक्ती शरीरातील संरक्षण प्रणाली सुरू करू शकत नाही. A रक्तगट असलेल्या लोकांना B प्रकाराचे रक्त दिले तर रोगप्रतिकारक शक्ती शरीरात येणार्‍या RBC वर शत्रू म्हणून हल्ला करते. यामुळे एखादी व्यक्ती गंभीरपणे आजारी पडू शकते किंवा त्याचा मृत्यू होऊ शकतो.

O Negative रक्त हे युनिवर्सल दाता आहे.

A, B, AB आणि O रक्तगटांची पुढे विभागणी केली जाते ती सकारात्मक आणि नकारात्मक मध्ये. O निगेटिव्ह रक्तगट हा जगातील एकमेव रक्तगट आहे जो कोणत्याही माणसाला दान करता येतो. कारण त्याच्या RBC मध्ये A, B आणि RhD एंटिजन आढळत नाहीत. रोगप्रतिकारक शक्ती त्याला परदेशी पाहुणे किंवा घुसखोर मानत नाही, म्हणून शरीर ते स्वीकारते.

गोल्डन ब्लड दुर्मिळ का आहे?

गोल्डन ब्लड  म्हणजे Rh-null रक्ताचे एकूण आठ प्रकार आहेत. पण त्यांचे एंटिजन पाहिल्यास प्रकार आणखी वाढतात. RhD प्रथिने पूर्वी Rh प्रणालीच्या 61 संभाव्य एंटिजनपैकी एक असल्याचे मानले जात होते. परंतु ज्या रक्तामध्ये 61 संभाव्य एंटिजन नसतील, तर ते Rh-null म्हणजेच गोल्डन ब्लड आहे. म्हणजेच हे रक्त कोणाच्याही शरीरात दान करता येत नाही किंवा कोणत्याही सामान्य रक्तगटाने बदलता येत नाही. म्हणूनच त्याला गोल्डन ब्लड म्हणतात, कारण ते मौल्यवान आहे.

गोल्डन ब्लडची गरज काय आहे?

गोल्डन ब्लडच्या लोकांचे जगणे अवघड आहे, तेसच वैद्यकीय शास्त्रासाठी ते खूप महत्वाचे आहे. जर Rh-null असलेल्या एखाद्याला रक्ताची गरज असेल तर त्याला दाता शोधणे कठीण आहे. तसेच, हे रक्त असे आहे की, आंतरराष्ट्रीय स्तरावर वाहतूक करणे कठीण आहे. म्हणूनच या प्रकारचे रक्त असलेले लोकं वेळोवेळी रक्तदान करत असतात. जेणेकरून ते बँकेत जमा राहील. ते इतर कोणालाही दिले जात नाही. गरज पडेल तेव्हा त्याला स्वतः हे रक्त दिले जाते.