नवी दिल्ली : सध्या सोशल मीडियावर एक व्हिडिओ व्हायरल होत आहे, ज्यामध्ये दोन 500 च्या नोटांमधील फरक सांगितला जात आहे. व्हिडिओमध्ये असे म्हटले जात आहे की, ज्या 500 च्या नोटेमध्ये हिरवा पट्टी आरबीआयच्या गव्हर्नरच्या स्वाक्षरीजवळ नसून गांधीजींच्या फोटोजवळ आहे ती बनावट नोट आहे. जर तुम्हालाही असा व्हिडिओ आला असेल तर ही बातमी तुमच्यासाठी आहे. आम्ही तुम्हाला 500 रुपयांच्या बनावट नोटेचे सत्य सांगणार आहोत.
सत्य काय आहे?
सोशल मीडियावर व्हायरल झालेल्या या व्हिडिओची चौकशी केली असता हा संपूर्ण व्हिडिओ बनावट असल्याचे आढळून आले. पीआयबी फॅक्ट चेकनुसार हा व्हिडिओ जुना आहे.
दोन्ही प्रकारच्या नोटा पूर्णपणे वैध आहेत. त्यामुळे याबाबतीत कोणत्याही संभ्रमात राहू नका. पीआयबी फॅक्ट चेकने त्यांच्या ट्विटर हँडलवर यासंबंधीची लिंक देखील शेअर केली आहे. ज्यामध्ये आरबीआयने संबंधित माहिती दिली आहे.
एक वीडियो में यह चेतावनी दी जा रही है कि ₹500 का ऐसा कोई भी नोट नहीं लेना चाहिए, जिसमें हरी पट्टी आरबीआई गवर्नर के सिग्नेचर के पास न होकर गांधीजी की तस्वीर के पास हो।#PIBFactCheck:
यह वीडियो #फ़र्ज़ी है
@RBI के अनुसार दोनों ही नोट वैध हैंविवरण:https://t.co/DuRgmS0AkN pic.twitter.com/SYyxG9MBs6
— PIB Fact Check (@PIBFactCheck) December 7, 2021
500 ची नोट कशी ओळखायची?
RBI ने पैसे बोलता है या साईटवर ही 500 ची नोट ओळखण्यासाठी 17 मुद्दे दिले आहेत- https://paisaboltahai.rbi.org.in/pdf/Rs500%20Currency%20Note_Eng_05022019.pdf. ज्याच्या मदतीने तुम्ही 500 ची नोट सहज ओळखू शकाल.
1. नोट दिव्यासमोर ठेवल्यास या ठिकाणी 500 लिहिलेले दिसतील.
2. 45 अंशाच्या कोनातून नोट डोळ्यासमोर ठेवल्यावर या ठिकाणी 500 लिहिलेले दिसेल.
3. या ठिकाणी देवनागरीत 500 लिहिलेले दिसेल.
4. महात्मा गांधींचे चित्र अगदी मध्यभागी दाखवले आहे.
5. भारत आणि India लिहिलेली अक्षरे दिसतील.
6. जर तुम्ही नोट थोडी दुमडली तर सिक्युरिटी थ्रेडचा रंग हिरव्यापासून इंडिगोमध्ये बदलताना दिसेल.
7. जुन्या नोटेच्या तुलनेत गव्हर्नरची स्वाक्षरी, गारंटी क्लॉज, प्रॉमिस क्लॉजआणि RBI लोगो उजव्या बाजूला सरकले आहेत.
8. येथे महात्मा गांधींचे चित्र आहे आणि इलेक्ट्रोटाइप वॉटरमार्क देखील दिसेल.
9 शीर्षस्थानी डावी बाजू आणि तळाशी उजवीकडील संख्या डावीकडून उजवीकडे मोठी होते.
10 500 क्रमांकाचा रंग बदलतो. त्याचा रंग हिरव्यापासून निळ्यामध्ये बदलतो.
11. उजवीकडे अशोक स्तंभ आहे.
12. उजव्या बाजूला 500 लिहिलेले वर्तुळ बॉक्स, उजव्या आणि डाव्या बाजूला 5 ब्लीड रेषा आणि अशोक स्तंभाचे प्रतीक, रफल प्रिंटमध्ये महात्मा गांधींचे चित्र.
13. नोट छापण्याचे वर्ष लिहिलेले असते.
14. स्वच्छ भारतचा लोगो घोषवाक्यासह छापलेला आहे.
15. मध्यभागी एक भाषा फलक आहे.
16. भारतीय ध्वजासह लाल किल्ल्याचे चित्र छापलेले आहे.
17. देवनागरीमध्ये 500 प्रिंट्स आहेत.
वर दिलेला 12वा मुद्दा देखील अंध लोकांना लक्षात घेऊन बनवला गेला आहे. अशा लोकांना ती नोट खरी आहे की खोटी हे कळू शकते. यामध्ये अशोकस्तंभाचे बोधचिन्ह, महात्मा गांधींचे चित्र, ब्लीड लाईन आणि ओळखचिन्ह अशी रफली छापण्यात आली आहे.