Dhanteras 2024 : दिवाळीचा दुसरा दिवस हा धनत्रयोदशी किंवा धनतेरस म्हणून साजरा करण्यात येतो. धनत्रयोदशी तिथी 29 ऑक्टोबर 2024 ला सकाळी 10.31 मिनिटांपासून 30 ऑक्टोबर 2024 ला दुपारी 1.15 मिनिटांपर्यंत असणार आहे. धन धान्याची व्हावी घरीदारी रास, राहो सदैव लक्ष्मीचा तुमच्या घरी वास...असं म्हणत संपत्तीचा खनिजदार कुबेरला आज विशेष महत्त्व असतं. कोण आहे कुबेर आणि त्याची पूजा का करतात.
हिंदू पुराणांमध्ये कुबेर हा यक्षांचा अधिपति समजला जातो. हिमालयातली अलकापुरी ही कुबेराची नगरी म्हणून ओळखली जाते. कुबेर हा देवांचा सावकार किंवा खजिनदार मानला जातो. तर उत्तर दिशेचा तो स्वामी असतो. धन आणि विलासाची देवता म्हणून त्याला मान आहे. धनत्रयोदशी दिवशी कुबेराची पूजा केल्याने घरात धनसंपत्तीची वाढते अशी मान्यता आहे. लक्ष्मी माता संपत्तीची देवी आहे पण संपत्तीचा हिशेब कुबेर ठेवतो. त्यामुळे धनत्रयोदशीला लक्ष्मीसोबत कुबेराची पूजा करणे महत्त्वाचं आहे.
हो, पुराणात एक आख्यायिका आहे ज्यात सांगण्यात आलं की, जेव्हा तिरुपती बालाजींचं विवाह होता तेव्हा त्यांना कुबेरांकडून कर्ज घ्यावे लागले होते. आता तिरुपती म्हणजे साक्षात विष्णूचा अवतार, याची परतफेड म्हणून तिरुपती बालाजीला सोने, चांदी, हिरे, मोती, आदी संपत्ती दान केले जातात. काही ठिकाणी असे म्हटले आहे की महालक्ष्मी मातेला कुबेर महाराजांकडून कर्ज घ्यावं लागलं होतं.
पुराणात असं सांगितलंय की, कुबेर देवाला पैसे, धनसंपत्ती असे काही अर्पण करत नाही. कारण तोच भक्तांना धन देतो. मात्र मंदिरात फुलं वाहतात. तांबे किंवा पितळेच्या भांड्यांची खरेदी करतात.
धनत्रयोदशीचा मुहूर्त हा विधी आणि पूजा करण्यासाठी एक महत्त्वाचा काळ मानला जातो. पंचांगानुसार, यंदा पूजेचा शुभ मुहूर्त 29 ऑक्टोबरला संध्याकाळी 7:04 ते 8:27 पर्यंत असेल, अशात तुम्हाला पूजा करण्यासाठी सुमारे 1 तास 23 मिनिटांचा वेळ मिळेल.
प्रदोष काळ: संध्याकाळी 6:01 वाजेपासून ते रात्री 8:27 पर्यंत
वृषभ काळ: संध्याकाळी 7:04 ते रात्री 9:08 पर्यंत
त्रयोदशी तिथी प्रारंभ: 29 ऑक्टोबर 2024 रोजी सकाळी 10:31 पर्यंत
त्रयोदशी तिथी समाप्त: 30 ऑक्टोबर 2024 दुपारी 1:15 पर्यंत
जिथे लक्ष्मीची पूजा केली जाते, तिथे गणेशपूजा आवश्यक असते, तरच फळ मिळते. धनत्रयोदशीच्या दिवशी गणेशाला शुभ मुहूर्तावर स्नान करावे. दिवा लावल्यानंतर गणपतीला गेनू, दुर्वा, चंदन, कुमकुम, मोली, लाल वस्त्र, लाल फुले, लाडू किंवा मोदक अर्पण करावेत.
गणेश मंत्र - वक्रतुंड महाकाय सूर्यकोटी सम्प्रभ. निर्विघ्न कुरुमधील देव नेहमी कार्य करतो.
ज्याप्रमाणे लक्ष्मी ही संपत्तीची देवी आहे, त्याचप्रमाणे कुबेर देवता ही संपत्तीचा राजा मानली जाते. धनत्रयोदशीला कुबेर देवतेचे चित्र स्थापित करून रोळी, हळद, अक्षत, फुले, नैवेद्य, फळे अर्पण करून या मंत्राचा जप करावा. या पद्धतीची पूजा केल्याने पद, प्रतिष्ठा, ऐश्वर्य आणि ऐश्वर्य प्राप्त होते असे मानलं जातं.
कुबेर मंत्र - ओम यक्षय कुबेराय वैश्रवणाय धनधान्याधिपतिये धनसंपदा.
धनत्रयोदशीच्या दिवशी घरे, भांडी, सोन्या-चांदीचे दागिने, इलेक्ट्रॉनिक्स इत्यादींची खरेदी केली जाते. धनत्रयोदशीला खरेदी करणार असाल तर -
शुभ मुहूर्त मंगळवार, 29 ऑक्टोबर रोजी सकाळी 10.31 ते 30 ऑक्टोबर रोजी सकाळी 6.32 पर्यंत असेल.
खरेदीची वेळ - 06.31 pm - 08.13 pm
तिसरी खरेदीची वेळ - 05.38 pm - 06.55 pm
धनत्रयोदशी हा साडेतीन मुहूर्तापैकी एक असल्याने यादिवशी सोनं खरेदीला अतिशय महत्त्व आहे. सोने, चांदी, पितळ, फुले, पितळ किंवा तांब्यापासून बनवलेल्या वस्तू खरेदी करणे शुभ मानलं जातं. या दिवशी योग्य वस्तू खरेदी करणे आणि अशुभ गोष्टींपासून दूर राहिल्यास घरात सुख समृद्धी नांदेत असा विश्वास आहे.
1. लोखंडाच्या वस्तू: धनत्रयोदशीला लोखंड खरेदी करण्यास मनाई आहे. हे खरेदी केल्याने राहूचा निवास होऊ शकतो, त्यामुळे घरात दुःखाचा सामना करावा लागतो. विशेषतः, स्टीलची भांडी देखील खरेदी करू नयेत.
2. धारदार वस्तू: धनत्रयोदशीच्या दिवशी चाकू, चाकू यांसारख्या धारदार वस्तू घरात आणणे टाळावे. हे अशुभ मानले जातात आणि लक्ष्मीचा अपमान करतात.
3. काळे कपडे: या दिवशी काळे कपडे घालणे किंवा खरेदी करणे टाळावे कारण काळा रंग शनिचे प्रतीक आहे.
(Disclaimer - या ठिकाणी दिलेली माहिती ज्योतिष शास्त्रावर आधारित असून ती केवळ माहितीसाठी दिली जात आहे. झी 24 तास या गोष्टींना दुजोरा देत नाही. कोणताही उपाय करण्यापूर्वी संबंधित विषयातील तज्ज्ञांचा सल्ला अवश्य घ्या.)